(Κείμενο: Βαγγέλης Παπαμιχαήλ, Αυγη, 1/1/2020)
Τέσσερα χρόνια και οκτώ μήνες που μέσα στην αίθουσα του Εφετείου Αθηνών αλλά και στις Φυλακές Κορυδαλλού όσοι έχουν παρακολουθήσει τακτικά τη δίκη, κατά καιρούς ή ακόμα και μέσα από το Διαδίκτυο, όπου σε κάθε δικάσιμο υπάρχει συνεχόμενη αναμετάδοση μέσα από τη σελίδα Golden Dawn Watch, έχουν ζήσει ξανά και ξανά, ακούγοντας μαρτυρίες και λεπτομέρειες από καταθέσεις και έγγραφα, τη δολοφονία του Παύλου Φύσσα, την υπόθεση της επίθεσης στους αλιεργάτες στο Πέραμα, αλλά κι αυτή στους συνδικαλιστές του ΠΑΜΕ στην ίδια περιοχή…
Εκτός από αυτά, έχουν δει και καταλάβει, χωρίς να υπάρχει πλέον καμία αμφιβολία, ότι η Χρυσή Αυγή δεν είναι τίποτε άλλο παρά μια νεοναζιστική εγκληματική οργάνωση με στρατιωτική πειθαρχία και ιεραρχία.
Την περασμένη Τετάρτη 18 Δεκεμβρίου ήταν ακόμα μια ημέρα που όλοι είχαν στραμμένα τα βλέμματά τους στην αίθουσα εκδηλώσεων του Εφετείου Αθηνών. Ήταν μια ημέρα που όλοι μας την περιμέναμε, ήταν μια ημέρα που μετά από τέσσερα χρόνια και οκτώ μήνες, όπως ανέφερε χαρακτηριστικά η εισαγγελέας Α. Οικονόμου, θα γινόταν γνωστή η πρότασή της για τις υποθέσεις.
Η πρόταση έγινε… Και απογοήτευσε, αφού πρώτα είχε προσβάλει τη μνήμη του Παύλου Φύσσα, για την υπόθεση του οποίου η κυρία Οικονόμου είχε ζητήσει την ενοχή Ρουπακιά και την απαλλαγή όλων των υπολοίπων που εμπλέκονται στην υπόθεση, δηλαδή των ηγετικών στελεχών της τοπικής οργάνωσης της Χ.Α. στη Νίκαια και των μελών του τάγματος εφόδου που συνέδραμε τον δολοφόνο Ρουπακιά για να εκτελέσει στην ουσία τον Παύλο Φύσσα.
Με αφορμή αυτή την εξέλιξη απευθύναμε μερικές ερωτήσεις στη Ελευθερία Τομπατζόγλου, δικηγόρο της οικογένειας Φύσσα, η οποία έχει ζήσει αυτή τη δίκη όλα αυτά τα χρόνια και είναι ένας από τους ανθρώπους που ξέρει καλύτερα από τον καθένα μαζί με τους συναδέλφους της τα της δίκης.
* Κυρία Τομπατζόγλου, πώς σχολιάζετε την εισαγγελική πρόταση; Ήταν κάτι που περιμένετε κι αν ναι, γιατί;
Ως προς το σκέλος της πρότασης για την απαλλαγή της ηγεσίας της εγκληματικής οργάνωσης δεν εκπλαγήκαμε, καθώς από την αρχή της διαδικασίας η εισαγγελέας είχε δείξει τη διάθεση μέσω των ερωτήσεών της για αποδόμηση της κατηγορίας. Το σκέλος της πρότασης περί αθώωσης των συγκατηγορουμένων του Ρουπακιά για την ανθρωποκτονία του Παύλου ξεπέρασε όμως κάθε φαντασία, ακόμα κι αυτή του πιο αισιόδοξου κατηγορουμένου. Και τούτο διότι αγνοήθηκαν από την εισαγγελική πρόταση αδιάσειστα στοιχεία από τα οποία προέκυπτε το οργανωμένο της ανθρωποκτονίας, αλλά και η σύνδεσή της με την εγκληματική οργάνωση. Ομοίως και για τις άλλες υποθέσεις και ιδίως όσο αφορά την επίθεση στους συνδικαλιστές του ΠΑΜΕ και του ΚΚΕ, όπου εκεί υπήρχε και ανταλλαγή μηνυμάτων του Λαγού με άλλα στελέχη, όπου αναφέρονταν τόσο ο σχεδιασμός της επίθεσης, όσο η εκ των υστέρων ενημέρωσή του, όπου η αποσύνδεση της επίθεσης από την οργάνωση ήταν προκλητική.
* Η εισαγγελέας είχε δείξει δηλαδή μια προδιάθεση πως θα είναι επιεικής απέναντί τους παρ’ όλα τα ενοχοποιητικά στοιχεία;
Η διάθεση ήταν αυτή της αγνόησης κάθε στοιχείου που αποδείκνυε στην απόδειξη της κατηγορίας. Όλα αυτά τα χρόνια πολλές φορές είχε υιοθετήσει τη γραμμή των χρυσαυγιτών στις ερωτήσεις της προς τους μάρτυρες. Ενδεικτικά: προς τους φίλους του Παύλου: “Μήπως εάν δεν φεύγατε από το σημείο και βοηθούσατε τον φίλο σας, αυτός τελικά ζούσε;”. Προς θύμα επίθεσης: “Μήπως εάν δεν τους είχατε προκαλέσει δεν σας χτύπαγαν;”. Προς μάρτυρες κατηγορίες γενικά: “Ξέρετε εάν υπήρχε εντολή για τα χτυπήματα;” ερώτηση που μοιραία κατέληγε σε απάντηση αρνητική, μια που φυσικά δεν μπορεί κάποιος που δεν είναι μέλος των ταγμάτων εφόδου να γνωρίζει το πώς είχε σχεδιαστεί κάθε επίθεση.
Το ζήτημα είναι ότι εν προκειμένω όλη η εισαγγελική πρόταση στηρίχθηκε στους ισχυρισμούς της Χρυσής Αυγής χωρίς καμία αναφορά, ούτε έστω για να τα αντικρούσει, των στοιχείων της δικογραφίας. Επίσης, ενδεικτικά αναφέρω ότι για να αποσυνδέσει την ανθρωποκτονία του Παύλου Φύσσα από την εγκληματική δράση της Χ.Α., επικαλέστηκε συνέντευξη του Ηλία Κασιδιάρη στην οποία αυτός δήλωσε ότι μαζί με τον Παύλο Φύσσα δολοφονήθηκε και η Χρυσή Αυγή, πολιτικά και εκλογικά προφανώς, και θεώρησε τη δήλωση αυτή ως στοιχείο της έλλειψης εμπλοκής της οργάνωσης από τα γεγονότα στις 17-18 Σεπτεμβρίου 2013.
* Επειδή πολλοί δεν γνωρίζουν, πόσο σημασία έχει η πρόταση για την έκβαση της δίκης;
Η πρόταση της εισαγγελέως δεν είναι ούτε δεσμευτική ούτε αποτελεί ένδειξη της απόφασης του δικαστηρίου. Είναι αυτό ακριβώς. Μια πρόταση που, κατά την άποψή μας, λόγω της πλήρους έλλειψης νομικής και πραγματικής τεκμηρίωσης, δεν μπορεί να γίνει δεκτή από την έδρα.
* Τι έχει να ακολουθήσει από εδώ και πέρα στη δίκη, η οποία ξεκινάει ξανά τον Ιανουάριο;
Από τις 8 Ιανουαρίου ξεκινάνε οι αγορεύσεις των συνηγόρων, αρχικά πολιτικής αγωγής και εν συνεχεία υπεράσπισης.
* Μια ερώτηση που κάνουν πολλοί άνθρωποι: σχεδόν πέντε χρόνια για μια δίκη σαν αυτή, με τόσες υποθέσεις και σχεδόν εβδομήντα κατηγορούμενους, είναι πολύς χρόνος διάρκειας ή λογικός;
Ο χρόνος ήταν λογικός, αλλά και απαιτούμενος. Όποιος μιλάει για καθυστέρηση προφανώς δεν είχε ασχοληθεί ποτέ στην πραγματικότητα με το τι συνέβαινε μέσα στην αίθουσα. Από το 2016 και μετά η δίκη διεξαγόταν σε συστηματικότητα οκτώ έως και δώδεκα δικασίμων τον μήνα. Κατέθεσαν συνολικά πάνω από διακόσιοι μάρτυρες, τα αναγνωστέα έγγραφα ήταν τόσα που απαιτήθηκε σχεδόν ένα έτος για την παρουσίασή τους και κατά συνέπεια μόνο κάποιος που είχε άγνοια ή όποιος ήθελε να υποβαθμίσει την αξία της δίκης έκανε λόγο για καθυστέρηση.
* Πότε περίπου, και με κάθε επιφύλαξη, πιστεύετε πως θα έχουμε μια, ας ελπίσουμε θετική για τη δικαίωση των θυμάτων, απόφαση;
Με δεδομένο τον μεγάλο αριθμό των δικηγόρων που αναμένεται να αγορεύσουν εκατέρωθεν, δεν νομίζω ότι μπορούμε να περιμένουμε απόφαση πριν τον Απρίλιο του 2020.