Μίχος, Λαγός και Παναγιώταρος στη ναυπηγοεπισκευαστική, 8/8/13, ένα μήνα πριν την επίθεση στο ΠΑΜΕ. Πίσω διακρίνονται και οι κατηγορούμενοι πυρηνάρχες Πατέλης και Πανταζής.
(Κείμενο: Αφροδίτη Φράγκου, Εργατική Αλληλεγγύη, 17/4/2019)
Νέο επεισόδιο στην κρίση της Χρυσής Αυγής σημειώθηκε στη δίκη της, με την παραίτηση του Γ. Ζωγράφου από την υπεράσπιση του ανεξαρτητοποιημένου πλέον βουλευτή Ν. Μίχου στην 352η συνεδρίαση (15/4).
«Η διάσταση απόψεων μεταξύ εμού και του εντολέα μου Ν. Μίχου, που διεφάνη αρχικώς με την από 15/11/17 αντίστοιχη δήλωσή μου, κλιμακώθηκε εν όψει της εξετάσεως των μαρτύρων. [Δεν μπορώ] να παρέχω τις υπηρεσίες μου σε εντολείς που αρνούνται να συνεργαστούν και φαλκιδεύουν με την εν γένει στάση τους την υπερασπιστική γραμμή που χάραξα από την πρώτη μέρα». Στη συνέχεια ο Ζωγράφος, επιστημονικός συνεργάτης της ΧΑ, έδωσε στο δικαστήριο εξουσιοδότηση με την οποία αναλαμβάνει την υπεράσπιση του Ηλιόπουλου.
Ο Σ. Γρηγορίου, νέος συνήγορος του Μίχου, πήρε το λόγο αμέσως μετά κάνοντας κι αυτός μια πολλά υποσχόμενη για το βάθεμα της κρίσης της οργάνωσης δήλωση: «Πράγματι η διαφοροποίηση του εντολέα μου εντός του κοινοβουλίου αντανακλάται και στη σημερινή αλλαγή. […] Έχει μια ουσιώδη διαφοροποίηση σε θέματα υπερασπιστικής απόψεως». Ο Μίχος, που ήταν παρών στη συνεδρίαση δήλωσε ότι παραιτείται από όλους τους μάρτυρες που είχε δηλώσει αρχικά, εκτός από έναν. «Στις 6 Μαΐου θα είμαστε σε θέση για τους μάρτυρες και για τα αναγνωστέα γιατί θεωρώ ότι έχω κάποια κρίσιμα έγγραφα. […] Θα έχουμε και αυτοτελείς ισχυρισμούς», τόνισε ο συνήγορος.
Σύγκρουση
Δεν χρειάστηκε να πάει 6 Μαΐου όμως για να ξεσπάσει και ανοιχτά η σύγκρουση Μίχου – ΧΑ. Στο τέλος της συνεδρίασης της 15/4 ο Γρηγορίου εξέτασε τον μάρτυρα υπεράσπισης του Α. Ματθαιόπουλου, Ι. Τολιόπουλο, ρωτώντας: «Υπάρχει ένας γεωγραφικός εντοπισμός των επεισοδίων. Τρία τουλάχιστον είναι εντοπισμένα στο Πέραμα. Υπάρχουν διαφορετικά οργανωτικά επίπεδα λειτουργίας της ΧΑ; Για λόγους εσωτερικού ανταγωνισμού και υπερπροβολής διαμορφώνονται ομάδες που προσπαθούν να επιδείξουν υπερβολικό ακτιβισμό; Δραστηριότητες που υπερβαίνουν τα όρια; Υπάρχει μια συγκεκριμένη τέτοια περιοχή; […] Υπάρχουν διαφορετικά ιδεολογικά επίπεδα; Χουντικοί, εθνικιστές, εθνικοσοσιαλιστές, οπαδοί 4ης Αυγούστου; Μέσα σε ένα εθνικιστικό σύστημα απόψεων μπορεί να υπάρχει μια τάση με εθνικοσοσιαλιστικά χαρακτηριστικά; Το έχουμε δει σε παλιότερα έγγραφα και ενδεχομένως σε ιδεολογικά σεμινάρια», έλεγε την ώρα που ο Γ. Μιχαλόλιας τον διέκοψε φωνάζοντας: «Πού τα έχουμε δει; Στην ΕφΣυν; Στο βιβλίο του Ψαρρά ‘Η δίκη της Χρυσής Αυγής’; Συνήγορος υπεράσπισης έχει στο έδρανό του το βιβλίο κ. Πρόεδρε!». Ο Γρηγορίου απάντησε «γιατί, απαγορεύεται;» και συνέχισε προσπαθώντας να εκμαιεύσει από τον μάρτυρα ότι υπάρχει ένας ναζιστικός πυρήνας μέσα στη ΧΑ και μάλιστα στο μήκος κύματος του Μιχαλολιάκου: «Υπάρχει μέσα στη ΧΑ τμήμα της εθνικοσοσιαλιστικής ιδεολογίας κατά την ελληνική εκδοχή όπως την έχει διατυπώσει ο αρχηγός;»
Υπενθυμίζεται ότι ο Μίχος είναι συγκατηγορούμενος με τον Λαγό, τον περιφερειάρχη αυτής της «συγκεκριμένης περιοχής» για την οποία ρωτούσε ο συνήγορος. Η δίκη τους για την επίθεση στο Συνεργείο είναι σε εξέλιξη. Επίσης η δήλωση του 2017 στην οποία αναφέρεται ο Ζωγράφος ήταν αποτέλεσμα του διχασμού της υπεράσπισης μετά την απόφαση του δικαστηρίου για την εξέταση των προστατευόμενων μαρτύρων, με την οποία η έδρα δέχτηκε ότι οι μάρτυρες πράγματι κινδυνεύουν. Την περίοδο εκείνη είχε υπάρξει επίσης ένα μπαράζ παραιτήσεων και αλληλοκαταγγελιών εκτός δίκης, ενώ είχαν κλείσει αρκετά «γραφεία» της οργάνωσης.
Mάρτυρες υπεράσπισης: Διαρκή αυτογκόλ
Οκτώ μάρτυρες εξετάστηκαν στις συνεδριάσεις της 11, 12 και 15/4 (350-352η συνεδρίαση), κι έτσι το δικαστήριο έχει περάσει πλέον το μισό αυτής της φάσης.
Ο Χ. Χατζησάββας, βουλευτής από το Κιλκίς και μέλος της κεντρικής επιτροπής της ΧΑ, ήρθε ως μάρτυρας του Ματθαιόπουλου. Αναγνώρισε στο αναγνωστέο 249 (λίστα υπευθύνων των τοπικών οργανώσεων) το όνομά του ως υπεύθυνου τότε του Κιλκίς, καθώς και του Ματθαιόπουλου (Θεσσαλονίκη, μετά βουλευτής), του Σαχινίδη (Πέλλα, μετά βουλευτής), του Σιώη (Σέρρες, μετά βουλευτής) και του Βαλάκου (τον ήξερε από τα γραφεία της Θεσσαλονίκης. Ο Βαλάκος έχει συλληφθεί να περιφρουρεί ένοπλος). Δεν μπόρεσε να εξηγήσει τι γυρεύει το όνομα του Ρουπακιά στη λίστα αυτή με τα τόσο υψηλόβαθμα στελέχη.
Παραδοχή
Ο Σ. Τούφας, μέλος της κεντρικής επιτροπής από το 2007 και περιφερειάρχης Δυτικής Μακεδονίας αρνήθηκε στο δικαστήριο να παραδεχτεί ότι έχει κληθεί σε πειθαρχικό. Όχι τόσο γιατί ντρέπεται που κλήθηκε, αλλά γιατί είχε αρνηθεί οποιαδήποτε γνώση του για πειθαρχικό, καθώς κάτι τέτοιο θα οδηγούσε στην παραδοχή ότι υπάρχει κάτι που καθορίζει επίσημα την εσωτερική ζωή της οργάνωσης –ένα καταστατικό ας πούμε. Επίσης δυσκολεύτηκε πάρα πολύ, αλλά παραδέχτηκε ότι ο Μιχαλολιάκος είναι μέλος της Χρυσής Αυγής (!) και άφησε ανοιχτό το ενδεχόμενο να είναι …και οι βουλευτές.
Ο Σαμίρ Αμπάς, μάρτυρας υπεράσπισης του Θ. Μαρία που κατηγορείται για την επίθεση στους Αιγύπτιους αλιεργάτες, ήρθε ως το «αντιρατσιστικό» του άλλοθι -σαν Πολωνός ιρακινής καταγωγής που είναι- ενώ προσπάθησε να πείσει ότι ο κατηγορούμενος βρέθηκε στο λάθος σημείο τη λάθος στιγμή. Απέτυχε και στα δύο. Ρωτήθηκε αν ο ίδιος είναι στη ΧΑ, απάντησε «όχι βέβαια» και όταν κλήθηκε να εξηγήσει το «βέβαια» είπε: «είμαι ξένος, δεν συμφέρουν αυτές οι απόψεις τους ξένους». Για το δεύτερο, δεν ήταν μαζί του το βράδυ της σύλληψης, ενώ για την επόμενη μέρα κατέθεσε ότι το μόνο που του είπε ο κατηγορούμενος είναι πως δεν έχει σχέση με την επίθεση. Τέλος αναγνώρισε τον Πανταζή και σαν γνωστό πρόσωπο στο Πέραμα αλλά και σαν υποψήφιο δημοτικό σύμβουλο της ΧΑ, λέγοντας ότι υπάρχουν και προεκλογικές αφίσες του, κάτι που ο επικεφαλής του ψηφοδελτίου Κυριτσόπουλος είχε αρνηθεί όταν κατέθεσε.
Η Μ. Μπαντινάκη και Μ. Κουλούρης, νονά και οικογενειακός φίλος αντίστοιχα του Μαρία, κατέθεσαν ότι αν ο κατηγορούμενος είχε σχέση με τη ΧΑ θα το ήξεραν, γιατί τον εμπιστεύονται. Δεν μπόρεσαν όμως να εξηγήσουν γιατί «δεν τους είχε πει» σημαντικά πράγματα για τη δίωξή του, όπως το ότι έχει αναγνωριστεί από τα θύματα, ότι τα στοιχεία του βρέθηκαν σε καταλόγους της ΧΑ, ότι είχε κάνει κοινή μήνυση με τον Πανταζή και τους υπόλοιπους κατηγορούμενους σε βάρος των θυμάτων αμέσως μετά τη σύλληψή τους.
Ο Κ. Σαντοριναίος, πατέρας του Σ. Σαντοριναίου, κατηγορούμενου για τη δολοφονία Φύσσα, ενημέρωσε το δικαστήριο ότι ο γιος του και ο Αναδιώτης είχαν επικοινωνία πριν τις 12.10 (ο μάρτυρας υπεράσπισης του Αναδιώτη έχει πει πιο αργά για να του δώσει άλλοθι). Επιβεβαίωσε επίσης ότι ο γιος του βρισκόταν στον χώρο της επίθεσης το βράδυ της δολοφονίας.
Η Β. Ασλανίδου ήρθε να καταθέσει ως συνυποψήφια του Ματθαιόπουλου, ως μουσικός και ως ΑμεΑ για να δώσει ένα ακόμη «αντιρατσιστικό» άλλοθι στην οργάνωση. Η υπεράσπιση του Ματθαιόπουλου έβαλε ένα μεγάλο αυτογκόλ: παρόλο που αυτή αρνήθηκε ότι ξέρει τη δήλωση Ματθαιόπουλου, ότι οι ψυχικά ασθενείς δια νόμου δεν θα έπρεπε να αναπαράγονται, της ζητήθηκε από την υπεράσπιση να επιβεβαιώσει ότι αυτό συμβαίνει «στις πιο πολιτισμένες χώρες». Στο μεταξύ, όσοι μάρτυρες έχουν προσπαθήσει να αποδομήσουν τον Η. Σταύρου, έχουν βγάλει οχετούς σε βάρος του πάνω στη βάση ακριβώς ότι είναι ψυχικά ασθενής, με τον Τολιόπουλο να τα καταθέτει αυτά αμέσως μετά την Ασλανίδου! Επιστημονικός συνεργάτης από το 2012 και μέλος της κεντρικής επιτροπής από το 2016, ο Τολιόπουλος χαρακτήρισε τον Σταύρου «κουκουρούκου» -και μάλιστα επέμεινε σε αυτή του τη λαμπρή έμπνευση επαναλαμβάνοντάς την πολλές φορές. Δεν μπόρεσε όμως να εξηγήσει γιατί οι φωτογραφίες που του επιδείχθηκαν από την πολιτική αγωγή (ορκωμοσία δόκιμων μελών στο όρος Φαλακρό) επιβεβαίωναν την κατάθεση του Σταύρου και διέψευδαν τη δική του.
Απορίες της έδρας
Το πόσο αδιέξοδοι είναι οι ισχυρισμοί της υπεράσπισης μέσω των μαρτύρων που φέρνει κάνουν πια αδύνατο στην έδρα να μην το σχολιάσει. «Χαρακτηρίζετε ύψιστη τιμή το ότι κατεβήκατε υποψήφια το 2014 με τη Χρυσή Αυγή. Αυτή την τιμή δεν την αναχαίτισε λίγο το γεγονός ότι το 2013 είχε δολοφονηθεί ο Παύλος Φύσσας, ένας συνάδελφός σας, και ο αρχηγός ανέλαβε την πολιτική ευθύνη; Τίποτα δεν σας προβλημάτισε;» ρώτησε η αναπληρώτρια πρόεδρος Μ. Βάρκα την Ασλανίδου (βλ. δίπλα για τις καταθέσεις).
Όσο για τη γραμμή ότι «δεν υπάρχουν μέλη» της Χρυσής Αυγής, ότι μόνο όσοι συμμετέχουν ενεργά για χρόνια «νιώθουν», «αισθάνονται» ή «θεωρούν τους εαυτούς τους» μέλη, η σύνεδρος Γ. Τσουλφόγλου εξετάζοντας τον Τολιόπουλο, αναρωτήθηκε: «Τελικά είναι δύσκολο, γιατί κανένας μάρτυρας δεν μας έχει πει πώς γίνεται κάποιος μέλος. Και πόσα μέλη έχει τελικά αυτό το κόμμα. Βλέπω μια μυστικοπάθεια».
Άλλα σχόλια της έδρας προδίδουν ότι η ίδια η συμπεριφορά της υπεράσπισης απέναντι στο δικαστήριο είναι προκλητική, όπως και η προετοιμασία που έχει κάνει στους μάρτυρες. «Επιπλήττετε τον μάρτυρα;», ρώτησε η πρόεδρος τον συνήγορο υπεράσπισης Τσάγκα όταν ο Χατζησάββας περιέγραφε –υπερβολικά καλά, απ’ ό,τι φαίνεται- μια φωτογραφία. «Ο μάρτυρας απαντάει πριν καν ρωτήσετε», σχολίασε σε άλλο σημείο. «Εδώ πέρα ερχόμαστε για να λέμε αλήθειες», η επίπληξη που έλαβε η μητέρα της Μπενέκη ακούστηκε δεύτερη φορά για μάρτυρα υπεράσπισης, τον Τούφα.
Απαράδεκτη παρέμβαση τη μέρα της αντιφασιστικής διαδήλωσης
Πριν ανακοινώσει τις δικάσιμες του Μάη, το δικαστήριο ενημέρωσε ότι η γραμματεία του Εφετείου αποφάσισε να δώσει την αίθουσα Τελετών για άλλη δίκη στις 18 Απρίλη. Όσοι και όσες παρακολουθούν τη δίκη της ΧΑ καταλαβαίνουν ότι πρόκειται για μια ωμή παρέμβαση σε βάρος της αντιφασιστικής διαδήλωσης για τα 4 χρόνια της δίκης. Η δικάσιμος είχε ανακοινωθεί από τις 20 Μάρτη και η αντιφασιστική διαδήλωση και απεργία λίγο μετά.
Επιπλέον, οι δικάσιμες Μάη, αν και κρατάνε έναν καλό ρυθμό, εκτοπίζονται ξανά προς τον Κορυδαλλό, με πέντε εκεί έναντι τεσσάρων στο Εφετείο.
Απαράδεκτο είναι και το γεγονός ότι κανείς δεν φροντίζει ώστε οι αίθουσες που διεξάγεται η δίκη να είναι κατάλληλες. Πολλές δικάσιμες έχουν χαθεί, είτε λόγω προβλημάτων στον εξοπλισμό (μικρόφωνα, προτζέκτορες κλπ), είτε λόγω καιρικών συνθηκών (κρύο, νερά βροχής που μπαίνουν στην αίθουσα), είτε λόγω σπασμένων σωλήνων που στάζουν σε καλώδια! Η συνεδρίαση της 16/4 δεν έγινε, καθώς η οροφή της αίθουσας Τελετών είχε φουσκώσει από νερά.
Επόμενες δικάσιμες
- Απρίλης: 19/4 στον Κορυδαλλό.
- Μάης: 6/5, 7/5, 14/5 και 15/5 στο Εφετείο. 8/5, 9/5, 16/5, 21/5 και 22/5 στον Κορυδαλλό.