O καθηγητής Πολιτικής Κοινωνιολογίας, Μιχαήλ Σπουρδαλάκης (φωτο αρχείου).
(Κείμενο: Μαρία Δήμα, ΕφΣυν, 21/9/2017)
Τα συμπεράσματα της μελέτης του για τη δομή και τα χαρακτηριστικά της Χρυσής Αυγής κατέθεσε χθες στη δίκη για την υπόθεση της εγκληματικής οργάνωσης ο καθηγητής Πολιτικής Κοινωνιολογίας, Μιχαήλ Σπουρδαλάκης. Ο μάρτυρας έκανε λόγο για «ρητορική εκτός ορίων Διαφωτισμού που οργανώνεται να ασκήσει βία για πολιτικούς λόγους», ενώ αποκάλεσε τη Χρυσή Αυγή «κόμμα-πολιτοφυλακή».
«Η ρητορική του συγκεκριμένου κόμματος στη δημόσια σφαίρα ήταν εκτός ορίων του Διαφωτισμού. Εκτός νεωτερικότητας. Οι κανόνες της νεωτερικότητας έχουν διατυπωθεί σε διεθνείς συμβάσεις. Δεν υπάρχουν στιγμές ρητορείας που δεν ανήκουν σε αυτό το πλαίσιο. Θυμίζω διατυπώσεις του στιλ “υπάνθρωποι” κατά τη ρητορεία των βουλευτών, “κατσαρίδες”, “να βουλιάξουμε αυτούς”. Αυτό δεν εμπίπτει στο πλαίσιο του δικαιικού πολιτισμού» υπογράμμισε ο μάρτυρας.
Απαντώντας αναφορικά με τη στρατιωτική δομή της Χρυσής Αυγής ο πανεπιστημιακός ανέφερε:
«Την προεκλογική περίοδο, στη δημόσια τηλεόραση, υπάρχει απόλυτη ιεραρχική δομή, στολές όμοιες, σε διάφορες εκδηλώσεις. Μια φορά έτυχε να περνάω από τη Βασιλίσσης Σοφίας που είχε εκδήλωση το συγκεκριμένο κόμμα. Και αποτυπωνόταν απολύτως το “κόμμα-πολιτοφυλακή”. Και εμπίπτει στον ιδεότυπο της στρατιωτικής δομής. Στρατιωτικά δομημένο με την άσκηση βίας για πολιτικούς σκοπούς».
Απαντώντας σε ερώτηση της προέδρου για τους όρους βίας που ανέφερε, ο μάρτυρας επικαλέστηκε τη «βιβλιογραφία, που δεν είναι αυθαίρετη αλλά χρησιμοποιεί εμπειρικά δεδομένα και μας λέει ότι αυτό είναι το κύριο χαρακτηριστικό αυτής της οργάνωσης. Ασκηση βίας για πολιτικούς σκοπούς. Αυτό δεν σημαίνει ότι δεν έχουν και άλλες δραστηριότητες, αλλά αυτές είναι δευτερεύουσες».
Μάλιστα ο μάρτυρας αναφέρθηκε και σε πρόσφατη τοποθέτηση χρυσαυγίτη βουλευτή στη Βουλή λέγοντας χαρακτηριστικά: «Χθες το βράδυ (σ.σ. προχθές) παρακολουθούσα το Κοινοβούλιο. Ο εκπρόσωπος του κόμματος μίλησε με αυτούς τους τόνους: “Θα τους πατάξουμε, θα τους λιώσουμε, τους προδότες” κ.λπ. Αυτό συνάδει με το κόμμα της πολιτοφυλακής που έχει το στοιχείο της βίας» ανέφερε χαρακτηριστικά ο μάρτυρας.
Ξεχωριστή αναφορά έκανε και στους οικονομικούς πόρους της Χρυσής Αυγής, λέγοντας ότι το 2013 είχε την αίσθηση πως «η πολυσχιδής δραστηριότητα του κόμματος δεν μπορούσε να δικαιολογηθεί μόνο με τα έσοδα των υποτιθέμενων μελών, είτε με αυτά των βουλευτών. Δηλαδή γραφεία, παρουσιάσεις, εφημερίδα. Η εντύπωσή μου είναι ότι η δραστηριότητα του συγκεκριμένου κόμματος δεν μπορούσε να δικαιολογηθεί και χωρίς κρατική χρηματοδότηση μέχρι τότε. Αρα κάποιος θα έπρεπε να δει και αυτή τη διάσταση…».
Οταν ρωτήθηκε από την πολιτική αγωγή πώς κρίνει τη δήλωση του γενικού γραμματέα της Χρυσής Αυγής, «αναλαμβάνουμε την πολιτική ευθύνη της δολοφονίας του Φύσσα», ο μάρτυρας σχολίασε ότι «υπήρχαν πολλές τέτοιες δηλώσεις στον Μεσοπόλεμο, κατά ή μετά, τέτοιων ενεργειών των κομμάτων πολιτοφυλακής και των ταγμάτων εφόδου».
Νωρίτερα χθες ολοκληρώθηκε η κατάθεση του δικηγόρου, πρώην στελέχους της Χρυσής Αυγής και επιστημονικού συνεργάτη, Ηλία Σταύρου, ο οποίος κατήγγειλε ότι δέχτηκε απειλές όταν θέλησε να αποχωρήσει από τη Χρυσή Αυγή το 2013.
«Ολοι εθνικοσοσιαλιστές»
Ο μάρτυρας εξεταζόμενος και από την υπεράσπιση των κατηγορουμένων επανέλαβε στο δικαστήριο ότι η ιδεολογία της Χρυσής Αυγής είναι ο εθνικοσοσιαλισμός, ο οποίος είναι «το κίνητρο των ενεργειών της Χ.Α.(…) Δεν υπάρχει περίπτωση να γίνει κάποιος μέλος της κοινοβουλευτικής ομάδας που να μην είναι εθνικοσοσιαλιστής…» τόνισε. Επανέλαβε επίσης ο μάρτυρας σχετικά με την εύκολη προμήθεια όπλων και την επαφή της Χρυσής Αυγής με τον υπόκοσμο: «Αγόρασα ένα όπλο ζητώντας να το προμηθευτώ, αυτοβούλως, από τον Σαχινίδη (σ.σ. το στέλεχος που μεσολάβησε όπως έχει καταθέσει). Και ο άνθρωπος που μπορεί να προμηθεύσει όπλο παράνομα είναι άνθρωπος του υποκόσμου. Τι άλλο να σας πω;» ανέφερε χαρακτηριστικά.
Μετά την ολοκλήρωση της κατάθεσης, η υπεράσπιση της Χρυσής Αυγής ζήτησε για άλλη μια φορά την ποινική δίωξη μάρτυρα με τον ισχυρισμό της «ψευδορκίας». Ειδικότερα η υπεράσπιση του πρώην βουλευτή Στάθη Μπούκουρα υπέβαλε αίτημα στο δικαστήριο να διαβιβαστούν τα πρακτικά της κατάθεσής του στην Εισαγγελία προκειμένου να του ασκηθεί δίωξη, λέγοντας ότι διαθέτει στοιχεία και καταθέσεις μαρτύρων που αναιρούν ισχυρισμό του μάρτυρα ότι ο Μπούκουρας χαιρετούσε ναζιστικά. Το δικαστήριο επιφυλάχθηκε.