Μέσω Λαγού δίνονταν οι εντολές του Αρχηγού στις ομάδες κρούσης της Β’ Πειραιά

Είχε προηγηθεί στις 29.1.1977 άγριος ξυλοδαρμός του δημοσιογράφου Κακαουνάκη (τον οποίον πετούν σε ασβεστόλακκο) από νεοφασίστες. Κανείς δεν εντοπίστηκε ως ένοχος. Και τώρα κατονομάζει ως δράστες τον Καλέντζη και τον Μιχαλολιάκο ο συνιδρυτής της Χρυσής Αυγής και θεωρητικός του ναζισμού -κατά δήλωσή του- Ιωάννης Περδικάρης.

Στις 31.7.1978 η Γενική Ασφάλεια Αθηνών ανακοίνωσε ότι εξάρθρωσε φασιστική τρομοκρατική οργάνωση και έχει συλλάβει εννέα άτομα. Ανάμεσά τους ο Νικόλαος Μιχαλολιάκος, κατηγορούμενος μαζί με άλλους τρεις «για κατάρτιση και συμμετοχή σε τρομοκρατική ομάδα, προς διάπραξη εγκλημάτων δι’ εκρηκτικών υλών». Τελικά ο Αρχηγός θα παραπεμφθεί με πολύ ελαφρύτερες κατηγορίες, όχι δηλαδή με τον αντιτρομοκρατικό 774/1978, αλλά με τον νόμο 495/1976 «Περί όπλων και εκρηκτικών». Στη δίκη που έγινε στις 16.1.1979 ο Μιχαλολιάκος καταδικάστηκε σε 13 μήνες και 10 μέρες, μια ποινή που μειώθηκε με αναίρεση σε 12 μήνες.

Μετά την αποφυλάκισή του θα δημιουργήσει τον «Κύκλο της Χρυσής Αυγής» ως μια ιδιότυπη στοά ναζιστών. Αλλά τα πράγματα για την ακροδεξιά βία δεν ήταν πολύ ευνοϊκά. Ο Μιχαλολιάκος εξαφανίζεται το 1983 για πολλούς μήνες στη Νότια Αφρική. Και όταν επιστρέφει, ο έγκλειστος δικτάτορας Παπαδόπουλος του αναθέτει την ηγεσία της Νεολαίας ΕΠΕΝ. Ηταν η πρώτη φορά που ο Μιχαλολιάκος χρησιμοποίησε τη μορφή του πολιτικού κόμματος για να ξεχαστεί η σχέση του με τη ναζιστική βία.

Και βέβαια από το 1986 που ανασυγκροτεί τη Χρυσή Αυγή, με σκοπό «να κυριαρχήσει στο πεζοδρόμιο», ο Μιχαλολιάκος παύει να εμφανίζεται στις βίαιες ενέργειες της οργάνωσής του. Από τότε παραμένει μακριά από το «μέτωπο» και αγωνίζεται πάντοτε διά αντιπροσώπου. «Ο Αρχηγός, ως συνήθως, καθοδηγούσε την επιχείρηση από τα γραφεία» γράφει για τα επεισόδια του Νοεμβρίου του 1995 ο Κουσουμβρής.

Παράλληλα, από την ίδια περίοδο, ο Μιχαλολιάκος δεν πάτησε το πόδι του σε δικαστήριο, ούτε καν κλήθηκε από την αστυνομία για ανάκριση, παρά το γεγονός ότι έγιναν αρκετές δίκες χρυσαυγιτών και μάλιστα στελεχών. Πιο γνωστή και χαρακτηριστική η υπόθεση Περίανδρου για την επίθεση της χρυσαυγίτικης φάλαγγας στους τρεις αριστερούς νέους τον Ιούνιο του 1998. Γιατί ενώ σε όλες τις άλλες περιπτώσεις η οργάνωση κρατούσε χαμηλούς τόνους, σ’ αυτή την περίπτωση έκανε ολόκληρη καμπάνια με το σύνθημα ότι πρόκειται για «πολιτική σκευωρία». Κάτι σαν κι αυτά που ισχυρίζεται σήμερα. Αλλά στη δίκη ο Αρχηγός ήταν άφαντος. Οχι μόνο για να καθησυχάσει τον Περίανδρο και να τον πείσει ότι έτσι έπρεπε να γίνει και για το δικό του καλό, ο Μιχαλολιάκος φρόντισε να είναι συνήγορος του υπαρχηγού ο αδελφός του. Γνωρίζουμε βέβαια σήμερα ότι αυτό δεν έσωσε τον Ανδρουτσόπουλο.

Και όταν τα πράγματα σκουραίνουν πολύ, ο Μιχαλολιάκος δεν έχει πρόβλημα να κλείσει το «μαγαζί». Συνέβη τον Δεκέμβριο του 2005, όταν ο Αρχηγός γνωστοποίησε την προσωπική του απόφαση για «αναστολή κάθε πολιτικής δραστηριότητος» της οργάνωσης με το σκεπτικό ότι «ζούμε σε ένα καθεστώς που, εις ό,τι αφορά τουλάχιστον τους Ελληνες Εθνικιστές, δεν υπάρχει πολιτική ελευθερία». Το πρόσχημα για την αναστολή ήταν μια βομβιστική ενέργεια, αλλά στην πραγματικότητα η οργάνωση βρισκόταν στριμωγμένη για πρώτη φορά από πολιτικά κόμματα, δήμους και μέσα ενημέρωσης, επειδή είχε γίνει γνωστό ότι ετοίμαζε τη διοργάνωση ενός πανευρωπαϊκού «Φεστιβάλ Μίσους» στην Ελλάδα. Το φεστιβάλ ματαιώθηκε και ο Αρχηγός φρόντισε να προφυλαχτεί μέσω της μετονομασίας σε Πατριωτική Συμμαχία.

Στην ίδια κατηγορία της απόπειρας κάλυψης ανήκει η συμμετοχή της Χρυσής Αυγής στους συνδυασμούς του ΛΑΟΣ (Νομαρχιακές 2002) και της Πρώτης Γραμμής του Πλεύρη (ευρωεκλογές 1999).

Ο εφιάλτης του Αρχηγού

Το πρόβλημα για τον Αρχηγό είναι ότι την ίδια τακτική εμφανίζονται να ακολουθούν και άλλα στελέχη της οργάνωσης. Την ίδια υποχωρητική στάση απέναντι στις όποιες κατηγορίες (άμεση αποκήρυξη της βίας, καταγγελία της συγκεκριμένης ενέργειας, προσπάθεια απόδοσης ευθυνών σε άλλους) θα τη συναντήσουμε σε όλους τους συναγωνιστές του. Πρόκειται δηλαδή για μια στάση της ίδιας της οργάνωσης, δομική στη μεθοδολογία της βίαιης δράσης της. Το διαπιστώσαμε στις απολογίες όλων των ηγετικών στελεχών, αμέσως μετά τις συλλήψεις τον Σεπτέμβριο του 2013. Μπροστά στους ανακριτές στράφηκε ο ένας εναντίον του άλλου, αποδίδοντας λ.χ. το «Εγέρθητω» σε ατυχή έμπνευση του Γερμενή, τις επιθέσεις στους μικροπωλητές στη Ραφήνα και το Μεσολόγγι στον υπερβάλλοντα ζήλο των τοπικών βουλευτών και τη στρατιωτική επίδειξη στον Μελιγαλά σε προσωπικό λάθος του Κασιδιάρη. Εν χορώ οι απολογούμενοι χρυσαυγίτες απαρνήθηκαν τον εθνικοσοσιαλισμό, τον ναζιστικό χαιρετισμό και τα σύμβολά τους, ακόμα κι αυτά που φέρουν στο σώμα τους.

Αλλά έχουμε και τα παραδείγματα από το παρελθόν. Οπως αναφέρει ο Κουσουμβρής, δύο ηγετικά στελέχη της οργάνωσης, ο Ηλίας Παναγιώταρος και ο Δημήτρης Ζαφειρόπουλος (τότε υπαρχηγός της οργάνωσης, ο οποίος πλέον έχει αποχωρήσει και καταγγέλλει μάλιστα ότι τον έδειρε ο Κασιδιάρης), δεν δίστασαν να αρνηθούν στο δικαστήριο ακόμα και μια συμβολική ενέργεια που θα περίμενε κανείς να έχουν το θάρρος να την υπερασπιστούν. Ηταν κατά σύμπτωση 20 Απριλίου του 2000, όταν η Χρυσή Αυγή διοργάνωσε συγκέντρωση διαμαρτυρίας έξω από το ξενοδοχείο Ιντερκοντινένταλ, στο οποίο είχε προγραμματιστεί συνέδριο επιχειρηματιών της Ελλάδας και της Τουρκίας. Τελικά μαζεύτηκαν λίγες δεκάδες χρυσαυγιτών και το μόνο αξιοσημείωτο γεγονός ήταν ότι κάηκε μια τουρκική σημαία.

Διηγείται ο Κουσουμβρής: «Την επομένη το πρωί δέχομαι ένα τηλεφώνημα στο σπίτι. Ηταν ο Αρχηγός, ο οποίος μου είπε ότι συνελήφθη ο Παναγιώταρος και ο Ζαφειρόπουλος».

Ενδιαφέρον έχει το γεγονός ότι και τα δύο ηγετικά στελέχη όχι μόνο αρνήθηκαν την προσωπική τους εμπλοκή στο κάψιμο της σημαίας, αλλά καταδίκασαν και την ίδια τη συμβολική πράξη του καψίματος. Στην απολογία του ο Παναγιώταρος αρνείται ακόμα και ότι είναι μέλος της οργάνωσης: «Ως φίλος του πολιτικού κόμματος Χρυσή Αυγή συμμετέχω σε διάφορες κατά καιρούς εκδηλώσεις του, όποτε το επιτρέπει και η φύση της δουλειάς μου. Η ειδοποίηση για τη συγκεκριμένη εκδήλωση έγινε προς εμένα τηλεφωνικώς, όπως γίνεται συνήθως. Η παρουσία μου εκεί έγινε με μοναδικό σκοπό τη διαμαρτυρία μου εναντίον της συγκεκριμένης εκδήλωσης. Δεν έχω καμιά σχέση με την υποστολή και το κάψιμο της τουρκικής σημαίας, το οποίο γεγονός έβλαψε την όλη εκδήλωση διαμαρτυρίας. Αυτόν που κατέβασε τη σημαία δεν τον είδα, ούτε έμαθα ποιος είναι». Και σε άλλο σημείο της απολογίας του: «Επαναλαμβάνω ότι κατακρίνω το κάψιμο της σημαίας».

Τα ίδια και ο Ζαφειρόπουλος: «Αρνούμαι τις κατηγορίες που αναφέρονται στο κατηγορητήριο και δηλώνω ότι συμμετείχα σε μια ειρηνική εκδήλωση με σκοπό να εκφράσω τις απόψεις μου με δημοκρατικό τρόπο. Δεν συμμετείχα σε επεισόδια ούτε είχα καμιά ανάμιξη στο κάψιμο της τουρκικής σημαίας και καταδικάζω το γεγονός αυτό. Δεν ενώθηκα με κανένα από τα ευρισκόμενα στην εκδήλωση διαμαρτυρίας άτομα για τη διάπραξη κάποιου αδικήματος. […] Ενας φίλος μου με ειδοποίησε τηλεφωνικά για την εκδήλωση». Και όταν ο ανακριτικός υπάλληλος του επισημαίνει ότι σύμφωνα με τα τηλεοπτικά ρεπορτάζ ήταν αυτός που κρατούσε την ντουντούκα και διεύθυνε τη συγκέντρωση, ο Ζαφειρόπουλος το αρνείται κι αυτό: «Πράγματι, εντελώς αυθόρμητα πήρα μια ντουντούκα από κάποιον άλλον συμμετέχοντα και όπως και άλλα άτομα εξέφρασα τις απόψεις μου, χωρίς να υβρίσω κανένα και ειδικότερα το τουρκικό κράτος».

Ακόμα και στην πιο χαρακτηριστική περίπτωση, την υπόθεση της δολοφονικής επίθεσης του 1998, όταν έφτασε στο εδώλιο ο Περίανδρος εμφανίστηκε ως ένας απλός αδιόριστος καθηγητής κι αυτός. Εφτασε στο σημείο να πει ότι υποστήριζε τον αγώνα των εκπαιδευτικών, στον οποίο μετείχαν τα θύματα της χρυσαυγίτικης φάλαγγας (Κουσουρής, Καραμπατσόλης, Φωτιάδης). Μάλιστα σε μια αποστροφή της απολογίας του, στην οποία δεν δόθηκε τότε ιδιαίτερη σημασία, ο μέχρι τότε υπαρχηγός της οργάνωσης δήλωσε ότι δεν μπορεί να αποκλείσει τα ενδεχόμενο να ήταν δράστες άλλα μέλη της Χρυσής Αυγής! Με βάση το υλικό της δικογραφίας αυτή η δήλωση παίρνει άλλη σημασία. Γιατί ανάμεσα στα ντοκουμέντα που θα κληθεί να εξετάσει το Τριμελές Εφετείο στις 20 Απριλίου είναι και μια τηλεφωνική συνομιλία του Περίανδρου, στην οποία κατονομάζει τον Αρχηγό και δύο στελέχη της οργάνωσης ως υπεύθυνα για την επίθεση του 1998. «Αν ανοίξω το στόμα μου, στέλνω φυλακή τον Παναγιώταρο για φυσικό αυτουργό για τα επεισόδια του ’98 και ηθικό αυτουργό στέλνω φυλακή τον Μιχαλολιάκο». Και παρακάτω: «Αμα ανοίξει η υπόθεση του ’98, πάει ο Ζαφειρόπουλος φυλακή» (Ιός, «Περίανδρος εναντίον Κάτμαν», 9.11.2014).