Προστατευόμενοι μάρτυρες: απροστάτευτοι αλλά σημαντικοί

Το τάγμα εφόδου της Νίκαιας με την ειδική του στολή (παραλλαγή πόλεως).

(Κείμενο: Δημήτρης Ψαρράς, Γιάννης Μπασκάκης, ΕφΣυν, 9/12/2017)

Με την ολοκλήρωση της κατάθεσης του προστατευόμενου μάρτυρα Ε συμπληρώθηκε ο κατάλογος των μαρτύρων του κατηγορητηρίου στη δίκη της Χρυσής Αυγής.

Οι πέντε προστατευόμενοι μάρτυρες κατέθεσαν από ειδική αίθουσα της ΓΑΔΑ με τεχνικά αλλοιωμένη φωνή, υποτίθεται για να διατηρηθεί η ανωνυμία τους. Μάλιστα, ύστερα από ενστάσεις και διαμαρτυρίες της υπεράσπισης, το δικαστήριο δέχτηκε να παρίστανται στην αίθουσα αυτή της ΓΑΔΑ δικαστικός και εισαγγελικός λειτουργός, προκειμένου να εξασφαλίζεται η άψογη τήρηση της διαδικασίας.

Αυτό δεν εμπόδισε βέβαια την υπεράσπιση να καταγγείλει ότι υπάρχει άγνωστος «υποβολέας», παρά την παρουσία των δύο δικαστικών. Η ένσταση τελικά αποσύρθηκε, αλλά όλη η υπόθεση κατέληξε σε φιάσκο.

Ο λόγος είναι ότι η Χρυσή Αυγή γνωρίζει τα ονόματα των δήθεν προστατευόμενων μαρτύρων και δημοσιεύει στην εφημερίδα της ακόμα και φωτογραφίες τους. Το αποτέλεσμα είναι η υπεράσπιση να τους ρωτά για πολύ προσωπικά τους ζητήματα, γελοιοποιώντας στην πραγματικότητα την υποτιθέμενη διαφύλαξη του μυστικού της ταυτότητάς τους.

Δικαιώθηκε έτσι η πολιτική αγωγή που ζήτησε να καταθέσουν αυτοβούλως με αυτοπρόσωπη παρουσία και, αφού αυτό δεν έγινε, απείχε από την εξέτασή τους.

Ο λόγος που κατέληξε σ’ αυτόν τον τραγέλαφο η υπόθεση των προστατευόμενων μαρτύρων είναι ότι ο θεσμός έχει προβλεφθεί για εγκληματικές οργανώσεις που βρίσκονται στην παρανομία και κατά συνέπεια υπάρχουν στεγανά στη δομή τους και δεν γνωρίζονται όλα τα ανώτερα στελέχη μεταξύ τους.

Ομως, σύμφωνα με το κατηγορητήριο, στην περίπτωση της Χρυσής Αυγής έχουμε μια οργάνωση με ενιαία δομή που εκτελεί τα εγκλήματα και λειτουργεί ταυτόχρονα ως κόμμα.

Τα ενεργά στελέχη γνωρίζονται πολύ καλά μεταξύ τους. Η πολιτεία μπορεί να κρίνει ότι κάποιος μάρτυρας χρήζει προστασίας και καλό είναι να τον προστατεύσει, αλλά στην ηγεσία της Χρυσής Αυγής είναι γνωστοί όλοι, επομένως η ανωνυμία είναι αδύνατη.

Με γνωστή ταυτότητα

Οι πρώτοι που το γνωρίζουν είναι οι ίδιοι οι μάρτυρες, οι οποίοι καταθέτουν εν γνώσει τους ότι η ταυτότητά τους είναι γνωστή.

Αλλά ακόμα κι αν είχε κάποιος απ’ αυτούς τους μάρτυρες την ψευδαίσθηση ότι τον… ξέχασαν, φρόντισε εξ αρχής η υπεράσπιση να τον προσγειώσει: «Ξέρουμε ποιοι είναι. Με ονόματα και διευθύνσεις», θα πει ο επικεφαλής των συνηγόρων υπεράσπισης Τάκης Μιχαλόλιας.

Και καλά τα ονόματα. Οι διευθύνσεις πού χρειάζονται; Φυσικά πουθενά. Εκτός κι αν πρέπει να λάβουν υπόψη τους το μήνυμα κάποια άλλα μέλη που θα διανοηθούν να αποστασιοποιηθούν.

Κατά παράδοξο λοιπόν τρόπο, η ανωνυμία όχι μόνο δεν προστατεύει τους μάρτυρες, αλλά τους καθιστά περισσότερο ευάλωτους.

Φτάσαμε στο σημείο να ζητούν οι συνήγοροι υπεράσπισης κάθε λίγο και λιγάκι να… κρατηθεί ο προστατευόμενος μάρτυρας ή να ασκηθεί δίωξη σε βάρος του για ψευδορκία.

Οπως βέβαια εξήγησε ο μάρτυρας Ε, κάποιες αόριστες διατυπώσεις στην αρχική κατάθεση και κάποιες αντιφάσεις με την κατάθεση στο ακροατήριο υπήρξαν σκόπιμες, προκειμένου να μην προκύπτει η ταυτότητα του μάρτυρα τη στιγμή της ανάκρισης.

Αλλά πέρα από την υπεράσπιση η οποία ανέτρεπε έμπρακτα το καθεστώς της προστασίας του μάρτυρα, και η εισαγγελέας εμφανίστηκε να μη συμμερίζεται τους λόγους που επέβαλαν αυτή την προστασία και συντάχτηκε με τη στάση της υπεράσπισης.

Και ενώ τον μάρτυρα Α δεν τον εξέτασε καθόλου, για κάποιους άλλους έθεσε θέμα πιθανής δίωξής τους, ενώ τελικά την εξέταση του μάρτυρα Ε την ξεκίνησε λέγοντας «επ’ αυτού θα σας ρωτήσει και η υπεράσπιση»

Αυτή η παράδοξη εξέλιξη δεν σημαίνει ότι δεν εισέφεραν οι προστατευόμενοι μάρτυρες. Το αντίθετο:

1. Επιβεβαίωσαν απολύτως –και εκ των έσω– όσα ήδη είχαν αποδειχτεί από τους μάρτυρες κατηγορητηρίου.

2. Υποχρέωσαν την υπεράσπιση να εμφανιστεί ως ενιαία, πραγματικό απείκασμα της ενότητας της οργάνωσης υπό την Αρχή του Αρχηγού, αποκλείοντας εκ των προτέρων τις διαφοροποιήσεις και εξαφανίζοντας το υπερασπιστικό χαρτί του Αρχηγού ότι τάχα εκείνος δεν γνώριζε. Μάλιστα όταν ένας από τους συνηγόρους (Ζωγράφος) δήλωσε ότι δεν πρόκειται να εξετάσει τον μάρτυρα και η πρόεδρος τον ρώτησε αν μ’ αυτόν τον τρόπο διαφοροποιείται από τους συναδέλφους του, εκείνος έσπευσε θορυβημένος να την αντικρούσει: «Ισα ίσα. Τους ενισχύω». Και όταν κάποιος άλλος (Αγγελέτος) δήλωσε ότι διαφωνεί «ιδεολογικά» με τη διαδικασία των προστατευομένων και θα απέχει από την εξέτασή τους, αμέσως παύθηκε «άνωθεν» και αντικαταστάθηκε με τον Τάκη Μιχαλόλια. Υποχρεώθηκε μάλιστα κάποια στιγμή να αναρωτηθεί η πρόεδρος: «Εν χορώ θα ρωτάτε;».

3. Τα επιχειρήματα της υπεράσπισης απέβησαν μπούμερανγκ. Είπαν για τον πρώτο μάρτυρα ότι ήταν ποινικός, για τη δεύτερη ότι ήταν τοξικοεξαρτημένη και για τον τρίτο ότι ήταν ψυχοπαθής. Αλλά και για τους τρεις επιβεβαίωσαν με τον έναν ή τον άλλο τρόπο ότι υπήρξαν μέλη τους. Αθελά τους, λοιπόν, μας προσέφεραν και ένα ψυχογράφημα των μελών τους.

4. Οι «δράσεις» που επικαλέστηκαν οι μάρτυρες επαληθεύονται από τα έντυπα και τις ιστοσελίδες της οργάνωσης, παρά την προσπάθεια της υπεράσπισης να τις αμφισβητήσει. Από το γεγονός ότι η οργάνωση της Νίκαιας είχε κομβικό ρόλο και διέθετε ειδική στολή, έως την εκδήλωση στη Σαλαμίνα, την επίσκεψη στο μνημείο του Λεωνίδα στη Σπάρτη, τη δημιουργία πολιτοφυλακής στην Κόρινθο, την επίθεση στο παλιό Εφετείο στη Σωκράτους.

5. Προκειμένου να διαψεύσουν τον πρώτο μάρτυρα ως προς το πότε μπήκε στη Χρυσή Αυγή και πότε αποχώρησε, ο επικεφαλής των υπερασπιστών προσκόμισε το δελτίο εγγραφής του στην οργάνωση. Και έτσι αποδείχτηκε πως παρά το γεγονός ότι δεν έχει βρεθεί μητρώο μελών σε κανένα από τα γραφεία της οργάνωσης, ο Αρχηγός διαθέτει για προσωπική του χρήση και το μητρώο και όλα τα σχετικά ντοκουμέντα. Πρόκειται για χαρακτηριστική περίπτωση ομολογίας για τον ειδικό ρόλο του.

Με διαφορά λίγων μέτρων

6. Προκειμένου να κλονιστεί η αξιοπιστία μάρτυρα επιχειρήθηκε να τον μπερδέψουν με την τοποθεσία των γραφείων του Πειραιά. Ομως αποδείχτηκε ότι είχε δίκιο διότι η αλλαγή των γραφείων αυτών από την οδό Αγίου Κωνσταντίνου 13 στις αρχές Νοέμβρη 2012 στην Καραΐσκου 111 δεν αλλάζει καθόλου την περιοχή που περιέγραφε ο μάρτυρας, εφόσον οι δύο διευθύνσεις απέχουν λίγα μέτρα.

7. Παρόμοιο παραπειστικό ερώτημα στηριζόταν στην υποτιθέμενη «αναστολή» δράσης της Χρυσής Αυγής που ανακοίνωσε ο Μιχαλολιάκος τον Δεκέμβριο του 2005. Με την αναφορά σ’ αυτό το πραγματικό γεγονός (την ανακοίνωση δηλαδή περί αναστολής) επιχειρήθηκε να διαψευστεί ο μάρτυρας που κατέθεσε ότι προσχώρησε στην οργάνωση το 2006. Οπως, όμως, έχουμε αποδείξει, η «αναστολή» αυτή ήταν προσχηματική, προκειμένου να αποφύγει ο Αρχηγός το ενδεχόμενο δίωξης μετά την υπόθεση Περίανδρου. Στην πραγματικότητα η οργάνωση ήταν ενεργή, υπό τον μανδύα της «Πατριωτικής Συμμαχίας», μιας οργάνωσης-φάντασμα στην οποία η Χρυσή Αυγή είχε κληροδοτήσει γραφεία και τηλέφωνα.

8. Προσπαθώντας να αμφισβητήσει την κατάθεση μάρτυρα η υπεράσπιση έφτασε στο σημείο να κάνει ότι δεν ξέρει ακόμα και τον πρώην πυρηνάρχη Πειραιά με το όνομα «Μάκης», ο οποίος δεν είναι βέβαια άλλος από τον Μάκη (Θωμά) Μπαρέκα. Τον συγκατηγορούμενο δηλαδή του Λαγού και του Μίχου για την επίθεση στο «Συνεργείο». Τον «Μάκη» για τον οποίο ο Λαγός, την επομένη της δολοφονίας του Παύλου Φύσσα, δίνει εντολή στον Δεβελέκο να πάει σπίτι του και να το «καθαρίσει» από τα μαχαίρια.

Σε αντίθεση με την υπεράσπιση, ο επίσημος ιστότοπος της Χρυσής Αυγής ξέρει πολύ καλά ποιος είναι ο γραμματέας της Τοπικής Πειραιά με το όνομα «Μάκης»…

…όπως και ο ίδιος ο Μιχαλολιάκος ο οποίος ακούει ομιλία του Μάκη Μπαρέκα, πρώην πυρηνάρχη Πειραιά και κατηγορούμενου στη δίκη.

9. Το ύστατο επιχείρημα της υπεράσπισης είναι ότι ένας από τους προστατευόμενους μάρτυρες υπήρξε μέλος της ΟΝΝΕΔ, όπως και εκείνος που τον έφερε σε επαφή με τη Χρυσή Αυγή. Αλλά εδώ δεν υπάρχει καμιά αντίφαση.Είναι γνωστό ότι επί χρόνια η ναζιστική οργάνωση άρδευε μέλη από τους «σκληρούς» του χώρου της Δεξιάς, ενώ επίσημη έκθεση της ΕΛ.ΑΣ. επισήμαινε ότι πολλά από τα στελέχη της οργάνωσης είναι σωματοφύλακες νεοδημοκρατών βουλευτών.

Ακόμα και μεταξύ των βουλευτών της οργάνωσης που βρίσκονται σήμερα στη θέση του κατηγορούμενου υπάρχει πρώην στέλεχος της Ν.Δ. (Κουκούτσης).

Ειδικά στον χώρο της νεολαίας οι διασυνδέσεις είναι γνωστές και ομολογημένες και με μεγάλη ιστορία. Είναι γνωστό ότι η διαβόητη προδικτατορική ΕΚΟΦ διέθετε πολλά μέλη που μετείχαν και στην ΕΡΕΝ.

Αυτά τα γνωρίζει από πρώτο χέρι ο επικεφαλής των συνηγόρων υπεράσπισης, ο οποίος σύμφωνα με τα βιβλία του Α. Λεντάκη και του Λ. Ιωαννίδη συμμετείχε τόσο στην ΕΡΕΝ όσο και στην ΕΚΟΦ.

Σημαντικές καταθέσεις

Το μοναδικό συμπέρασμα από όλα αυτά είναι ότι ακόμα και κάτω από αυτές τις συνθήκες πλημμελούς προστασίας που υποχρεώθηκαν να καταθέσουν οι προστατευόμενοι μάρτυρες, οι καταθέσεις τους υπήρξαν σημαντικές.

Μάλιστα, με δεδομένη την οργανωμένη απουσία των κατηγορουμένων, από τον Μιχαλολιάκο μέχρι τον Ρουπακιά, το δικαστήριο, όπως και στην περίπτωση του Ηλία Σταύρου, είχε τη δυνατότητα να αντιμετωπίσει από πρώτο χέρι χρυσαυγίτες –έστω και αποχωρήσαντες– και να βγάλει χρήσιμα συμπεράσματα.

Ο «Νονός» και οι «προστατευόμενοι»

Για να έχει κανείς μια εικόνα τού τι συμβαίνει στη δίκη της Χρυσής Αυγής, θα αρκούσε να παρακολουθήσει έστω και δυο-τρεις δικασίμους. Ο πρώτος που το γνώριζε αυτό ήταν ο ίδιος ο Αρχηγός και γι’ αυτό έδωσε μάχη προκειμένου να αποκλειστεί κάθε μορφή ραδιοφωνικής ή τηλεοπτικής αναμετάδοσης.

Ομως η παράσταση που έχει επιφυλάξει για τον εαυτό του ο Αρχηγός δεν έχει καμιά πρωτοτυπία. Για την ακρίβεια, πρόκειται για απολύτως τυπική περίπτωση που συναντάμε σε παρόμοιου τύπου οργανώσεις.

Στην efsyn.gr έχουμε αναρτήσει δύο σκηνές από τη γνωστή πολυβραβευμένη ταινία «Νονός ΙΙ».

Πρόκειται για δύο αποσπάσματα από τη διερεύνηση της εγκληματικής δραστηριότητας της οργάνωσης των Βίτο και Μάικλ Κορλεόνε στην εξεταστική επιτροπή της αμερικανικής Γερουσίας.

Στην πρώτη σκηνή εξετάζεται ο Γουίλι Τσίτσι, «στρατιώτης» ή «κουμπί» της οργάνωσης, ο οποίος παραδέχεται ότι είναι μέλος της «Φαμίλιας Κορλεόνε», ότι ρόλος του ήταν να «πατάει το κουμπί», δηλαδή να σκοτώνει, και ότι αρχηγός (Νονός) είναι ο Μάικλ Κορλεόνε.

Στο κρίσιμο ερώτημα αν έλαβε ποτέ την εντολή αυτή απευθείας από τον αρχηγό, ο Τσίτσι απαντά αρνητικά και εξηγεί ότι υπήρχαν πάντοτε «ενδιάμεσοι». «Η φαμίλια είναι γεμάτη ενδιάμεσους», λέει ξεκαρδισμένος στα γέλια.

Είναι ανατριχιαστική η ομοιότητα της σκηνής με όσα ζούσαμε στον Κορυδαλλό κατά την εξέταση των προστατευόμενων μαρτύρων:

«Ποια ήταν η δική σας θέση;», ρωτά η πρόεδρος.

Μάρτυρας Α: «Φαντάρος απλός».

Πρόεδρος: «Ποιος έδινε τις εντολές;».

Μάρτυρας Α: «Πάντα έπεφταν εντολές. Από πάνω».

Υπεράσπιση προς τον μάρτυρα Β: «Κύριε μάρτυς, είπατε ότι έχετε ακούσει από τον Πατέλη πως ό,τι γίνεται, γίνεται από άνωθεν εντολή».

Μάρτυρας Β: «Ναι, από τον Λαγό. Μας είχε κατονομάσει τον Μιχαλολιάκο ως Αρχηγό. Εγώ δεν είχα επικοινωνία με τον Μιχαλολιάκο, κανένας δεν είχε».

Στη δεύτερη σκηνή της ταινίας «Νονός ΙΙ» που μας ενδιαφέρει εδώ, εξετάζεται ένας προστατευόμενος μάρτυρας, ο Φρανκ Πεντάντζελι, ο οποίος στην ανάκριση έχει δηλώσει ότι λάμβανε τις εντολές απευθείας από τον αρχηγό.

Ο πρόεδρος της επιτροπής της Γερουσίας δηλώνει ότι επιτέλους έχουν μπροστά τους κάποιον που δρούσε με απευθείας εντολές του αρχηγού (Νονού).

Οταν διαπιστώνει ο μάρτυρας ότι η «φαμίλια» έχει φέρει στο ακροατήριο τον αδελφό του από τη Σικελία, ανακαλεί την αρχική του κατάθεση και δηλώνει ότι δεν έχει ακούσει τίποτα για «Νονό» και ότι όλες αυτές τις επιβαρυντικές αποκαλύψεις τις έκανε με υπόδειξη του FBI.

Η αρχετυπική αυτή παρουσίαση του ρόλου των προστατευόμενων μαρτύρων δείχνει τα όρια όπου μπορεί να φτάσει η αξιοποίηση παρόμοιων μαρτύρων από τη Δικαιοσύνη.

Αλλά, πάνω απ’ όλα, οι εκπληκτικές ομοιότητες πραγματικότητας και μυθοπλασίας μάς υποδεικνύουν με τι είδους οργανωτικό μόρφωμα έχουμε να κάνουμε.

Πάνω, η κάθετη ιεραρχική δομή της Χρυσής Αυγής, σύμφωνα με το κατηγορητήριο. Κάτω, η κάθετη ιεραρχική δομή της εγκληματικής οργάνωσης Κορλεόνε από τον Νονό II.

Leave a Reply

Your email address will not be published. Required fields are marked *

This site uses Akismet to reduce spam. Learn how your comment data is processed.