Η Χρυσή Αυγή στον Μελιγαλά το 2015.

Τα τελευταία χρόνια, κάθε φορά που υπάρχει υποψία εκλογών, σκάνε μύτη και διάφοροι δημοσιολογούντες και πολιτικοί αναλυτές για να μας ενημερώσουν για τον κίνδυνο “εκρηκτικής ανόδου” της Χρυσής Αυγής. Είμαστε οι τελευταίοι που θα υποτιμήσουμε την φασιστική απειλή – και τουλάχιστον δεν μπορούμε να κατηγορηθούμε για κάτι τέτοιο. Όμως η εκτίμηση της δύναμης της Χρυσής Αυγής δεν μπορεί να βασίζεται στη “μύτη” των διάφορων λαγωνικών που έχουν πολλές φορές πέσει έξω στις προβλέψεις τους. Υπάρχουν αντικειμενικά δεδομένα τα οποία μπορεί κανείς να αξιοποιήσει για να φτάσει σε μια αξιόπιστη εκτίμηση της πολιτικής και οργανωτικής κατάστασης της Χρυσής Αυγής και των όρων με τους οποίους θα μπει αυτή σε μια νέα εκλογική μάχη.

Αυτά τα δεδομένα θα προσπαθήσουμε να συγκεντρώσουμε και να αναδείξουμε σ’ αυτή την ανάρτηση, βασιζόμενοι στα εκλογικά αποτελέσματα της Χρυσής Αυγής και τα ποιοτικά τους χαρακτηριστικά, στη σύνδεση της Χρυσής Αυγής με τους ψηφοφόρους της μέσω των τοπικών οργανώσεων και των εντύπων της, στη δυνατότητα κινητοποίησης των μελών της, στις συνδικαλιστικές παρεμβάσεις και στη δημοτικότητα του Αρχηγού της.

α. Εκλογικά αποτελέσματα

Τα εκλογικά αποτελέσματα της Χρυσής Αυγής τα τέσσερα τελευταία χρόνια είναι τα ακόλουθα:

Πηγή: ΥΠΕΣ.

Συνολικά, η οργάνωση κατόρθωσε να διατηρήσει – με μια μείωση περίπου 60.000 ψήφων – τον αριθμό ψήφων που πήρε τον Μάιο του 2012, όταν έκανε το μεγάλο άλμα στην κεντρική πολιτική σκηνή. Δεν κατόρθωσε όμως να αξιοποιήσει καμία από τις πολιτικές ευκαιρίες που της δόθηκαν για να αυξήσει την εκλογική της ισχύ, τόσο στις εκλογές του Ιανουαρίου 2015 με την ήττα της Νέας Δημοκρατίας όσο στις εκλογές του Σεπτεμβρίου 2015 μετά την μνημονιακή στροφή του ΣΥΡΙΖΑ και των ΑΝΕΛ.

Θυμίζουμε μάλιστα ότι τον Σεπτέμβριο του 2015, οι συνθήκες ήταν ιδανικές για τη Χρυσή Αυγή αφού δεν είχε κανέναν ανταγωνιστή στον συγγενή ακροδεξιό χώρο, καθώς στις εκλογές δεν συμμετείχε καν το ΛΑΟΣ. Ωστόσο, αντί να κερδίσει από την εκλογική δεξαμενή του ΛΑΟΣ (που τον Ιανουάριο του 2015 ήταν 65.000 ψήφοι), η Χρυσή Αυγή υποχώρησε κατά 8.500 ψήφους.

Σήμερα, ο ανταγωνισμός στο ακροδεξιό κομμάτι του πολιτικού φάσματος είναι πολύ μεγαλύτερος. Χωρίς να ξέρουμε αν όλα τα σχήματα που έχουν συγκροτηθεί θα κατέβουν στις εκλογές (Μπαλτάκος-Καρατζαφέρης, Φαήλος, Βελόπουλος, κλπ), μοιάζει εξαιρετικά απίθανο να επαναληφθεί η μοναδική ευνοϊκή συγκυρία του Σεπτεμβρίου του 2015.

Πέραν του αριθμού των ψήφων, έχουμε ήδη περιγράψει την ποιοτική αλλαγή του εκλογικού σώματος της Χρυσής Αυγής. Ενώ τον Μάιο του 2012, η ψήφος στη Χρυσή Αυγή ήταν δυσανάλογα συγκεντρωμένη στα μεγάλα αστικά κέντρα, τον Σεπτέμβριο του 2015 είχε σε μεγάλο μέρος μετατοπιστεί στις περιοχές της παραδοσιακής δεξιάς ψήφου.

Στον πίνακα, οι 10 καλύτερες εκλογικές περιφέρειες της Χρυσής Αυγής στις τέσσερις βουλευτικές αναμετρήσεις 2012-2015. Η διαφοροποίηση από τον Μάη του 2012 στον Σεπτέμβρη του 2015 είναι ενδεικτική. Πηγή: ΥΠΕΣ.

Όπως το έχουν συνοψίσει οι Ηλίας Νικολακόπουλος και Παναγιώτης Κουστένης:

“… το εκλογικό ακροατήριο της ΧΑ εν μέρει έχει διαφοροποιηθεί τα δύο τελευταία χρόνια. Η θεαματική της εκτίναξη το 2012 είχε διαμορφωθεί από δύο διακριτά ρεύματα, την ακροδεξιά πολιτική παράδοση και την τιμωρητική ψήφο απογοητευμένων και οικονομικά εξουθενωμένων λαϊκών στρωμάτων. Το πρώτο ρεύμα εκπροσωπούσαν πρώην ψηφοφόροι της ΝΔ και του ΛΑΟΣ (το 2009), που ποσοτικά αντιπροσώπευαν περίπου το 5% του συνολικού εκλογικού σώματος και το δεύτερο πρώην ψηφοφόροι του ΠΑΣΟΚ (το 2009) – περίπου 2% του συνολικού εκλογικού σώματος – ρεύμα που αποτυπώθηκε ιδιαίτερα σε περιοχές όπως η Β’ Πειραιώς καθώς και η δυτική ζώνη της Β’ Αθηνών. Οι μεταλλαγές που καταγράφονται στο εκλογικό σώμα της ΧΑ, με βάση τα αποτελέσματα της 25ης Ιανουαρίου, οδηγούν στην υπόθεση ότι το δεύτερο ρεύμα που αρχικά την τροφοδότησε έχει αποδυναμωθεί πλέον, γεγονός που αποτυπώθηκε και στις διαρροές που καταγράφηκαν απευθείας προς τον ΣΥΡΙΖΑ (περίπου 1% του συνολικού εκλογικού σώματος, με σημείο αναφοράς για τη ΧΑ την ψήφο της στις ευρωεκλογές). Αντίθετα, το πρώτο ρεύμα μιας μακράς ακροδεξιάς παράδοσης συχνά με σημαντικό ιστορικό βάθος, φαίνεται να αποτελεί πλέον το κυριότερο στοιχείο που προσδιορίζει την ψήφο προς την ΧΑ”.

Συμπέρασμα πρώτο: το εκλογικό σώμα της Χρυσής Αυγής αφενός έχει μικρύνει, αφετέρου έχει απομακρυνθεί από την αντισυστημική δεξαμενή του 2012 και τείνει να περιοριστεί στο παραδοσιακό ακροδεξιό ακροατήριο.

β. Τα γραφεία και οι τοπικές οργανώσεις

Η Χρυσή Αυγή έφτασε να διαθέτει 71 γραφεία σε πόλεις ανά την Ελλάδα. Σήμερα τα γραφεία που διατηρεί είναι 43. Αυτό σημαίνει ότι έκλεισε το 40% των γραφείων της οργάνωσης.

Πηγή: Antonis Ellinas and Iasonas Lamprianou, “How far right local party organizations develop: The organizational buildup of the Greek Golden Dawn”, Party Politics 1-17, σε συνδυασμό με την τωρινή λίστα τοπικών οργανώσεων της ΧΑ.

Είναι εντυπωσιακό ότι μετά τη συρρίκνωση του αριθμού των γραφείων και των τοπικών οργανώσεων της Χρυσής Αυγής, υπάρχουν νομοί στους οποίους η οργάνωση εκλέγει βουλευτή, δεν κατορθώνει ωστόσο να έχει γραφεία: στη Μαγνησία (Ηλιόπουλος), στην Κέρκυρα (Αϊβατίδης), στη Χαλκιδική (Βλάχου), στη Βοιωτία (Καρακώστας).

Σε πλήθος τοπικών οργανώσεων, έχουν εκδηλωθει κρισιακά φαινόμενα με αποτέλεσμα ακόμα και εκεί που υπάρχουν γραφεία και τοπικές οργανώσεις να υπολειτουργούν. Ενδεικτικά αναφέρουμε: στην Αιτωλοακαρνανία εκδηλώθηκε κρίση μετά και την παραίτηση του παλιού στελέχους της ΧΑ Σταθόπουλου, στη Λάρισα μετά την αποχώρηση Κολτσίδα η οργάνωση διαλύθηκε, στις Σέρρες ο υπεύθυνος πολιτικής δράσης Ηλιάδης παραιτήθηκε, στην Πιερία ο πρώτος σε ψήφους Παπαδημητρίου παραιτήθηκε με καταγγελίες, στην Καλαμάτα η τοπική διαλύθηκε με παραιτήσεις και αλληλοκαρφώματα, κλπ.

Συμπέρασμα δεύτερο: Η Χρυσή Αυγή επιχείρησε να αποκτήσει δεσμούς με τους ψηφοφόρους της ανοίγοντας δεκάδες γραφεία ανά την Ελλάδα. Σήμερα το 40% αυτών των γραφείων έχουν κλείσει, ενώ αρκετά άλλα υπολειτουργούν.

γ. Η διακίνηση της εφημερίδας ΕΜΠΡΟΣ

Ας δούμε όμως τη σχέση που έχει η Χρυσή Αυγή με τον στενότερο κύκλο των υποστηρικτών της: τον Ιούνιο του 2013 ο Μιχαλολιάκος αποφάσισε την έκδοση μιας μετωπικής εφημερίδας με τον τίτλο “Εμπρός”.

Όπως γράφαμε παλιότερα:

“Η πορεία της κυκλοφορίας του Εμπρός μας δίνει μια εικόνα της επιρροής της Χρυσής Αυγής στο στενότερο δεξιό ακροατήριο το οποίο κατόρθωσε να προσεγγίσει: όχι δηλαδή της επιρροής της στη μαζική δεξαμενή ψηφοφόρων που την ψήφισαν με σκοπό την “τιμωρία” του πολιτικού συστήματος (με τη δεξαμενή αυτή η Χρυσή Αυγή δεν έχει κατορθώσει να οικοδομήσει οργανωτικές και ιδεολογικές σχέσεις), αλλά ούτε και στον στενό ναζιστικό πυρήνα που αριθμεί κάποιες εκατοντάδες (δεν θα ήταν ψέμα να πούμε ότι το κομμάτι αυτό ουδέποτε κατάλαβε γιατί χρειαζόταν η έκδοση μιας άλλης εφημερίδας διαφορετικής από το παραδοσιακό έντυπο “Χρυσή Αυγη”). Οι αναγνώστες του Εμπρός είναι οι παραδοσιακοί ακροδεξιοί ψηφοφόροι που στο παρελθόν ψήφιζαν Νέα Δημοκρατία και στη συνέχεια ΛΑΟΣ, φτάνοντας τελικά στη στήριξη της ίδιας της Χρυσής Αυγής, την οποία αντίκρυζαν πάντα ως μια “ακτιβίστικη” – ή ίσως και “ακραία” – εκδοχή της δικής τους πολιτικής τοποθέτησης.”

Πηγή: Πρακτορείο διανομής τύπου “Ευρώπη”

Τριάμισυ χρόνια μετά, ένα σαββατιάτικο έντυπο που ξεκίνησε πουλώντας 7.500 κομμάτια στο πρώτο του φύλλο και που σχεδιαζόταν να πουλάει τουλάχιστον 5.000 φύλλα τη βδομάδα, έχει φτάσει τον Δεκέμβριο του 2016 να πουλάει κάτι παραπάνω από 1000 φύλλα την εβδομάδα.

Συμπέρασμα τρίτο: Η Χρυσή Αυγή έχασε το παιχνίδι του προσεταιρισμού του ακροδεξιού πολιτικού ακροατηρίου και της βδομαδιάτικης σχέσης μ’ αυτό μέσω της “μετωπικής” εφημερίδας “Εμπρός”, γεγονός που φαίνεται πλέον και από τις κινήσεις ανασύνταξης και δημιουργίας άλλων πολιτικών μορφωμάτων.

δ. Η δυνατότητα κινητοποίησης

Το αποκορύφωμα στη δυνατότητα κινητοποίησης της Χρυσής Αυγής ήταν το έτος 2013. Η οργάνωση κατόρθωσε να κάνει τις μαζικότερες μέχρι σήμερα κεντρικές κινητοποιήσεις στα Ίμια και στον Μελιγαλά. Ωστόσο, το 2013 ήταν και η χρονιά που ένα πλήθος αντιφασιστικών κινητοποιήσεων σε όλη την Ελλάδα έκλεισε το δρόμο στην προσπάθεια της οργάνωσης να απλώσει τη δράση της σε γειτονιές και χώρους. Ήταν πάνω σε αυτό το αντιφασιστικό κίνημα που πάτησε η μαζική αντιφασιστική έκρηξη μετά τη δολοφονία του Παύλου Φύσσα, σπάζοντας την καμπάνια τρόμου που επιχείρησε να σπείρει η οργάνωση με την “έφοδο” του Σεπτέμβρη του 2013.

Ως αποτέλεσμα αυτών των εξελίξεων, η δυνατότητα κινητοποίησης της Χρυσής Αυγής έχει μειωθεί κατά πολύ τα τελευταία χρόνια. Τα έτη 2014, 2015 και 2016 οι κινητοποιήσεις των Ιμίων είναι διαρκώς μικρότερες. Μάλιστα, το 2016, λόγω της αντιφασιστικής κινητοποίησης, η οργάνωση έχασε ακόμα και τη δυνατότητα να οργανώνει τη συγκέντρωση στη Ρηγίλλης και αναγκάστηκε να την μεταφέρει στα γραφεία της στη Μεσογείων.

• Μπορείτε να δείτε σε βίντεο τη φθίνουσα κινητοποίηση της Χρυσής Αυγής για τα Ίμια, εδώ.

Αντίστοιχη, αν και ακόμα πιο θλιβερή, ήταν η παρουσία της Χρυσής Αυγής στα μνημόσυνα στο Μελιγαλά. Μετά τους τραμπουκισμούς του 2013, η οργάνωση περιορίστηκε σε παρουσία κάποιων δεκάδων μελών της.

Η Χρυσή Αυγή στον Μελιγαλά το 2012.

Η Χρυσή Αυγή στον Μελιγαλά το 2015.

Μάλιστα σε μνημόσυνα, όπως στο Βίτσι, η οργάνωση αναγκάστηκε να εναγκαλιστεί τους βουλευτές της Νέας Δημοκρατίας που το 2013 είχε εκδιώξει και χαρακτήριζε “ψοφοδεξιούς”.

Βίτσι 2015: Νέα Δημοκρατία (Μαρία Αντωνίου) και Χρυσή Αυγή (Δέσποινα Σβερώνη).

Συμπέρασμα τέταρτο: Η δυνατότητα κινητοποίησης της Χρυσής Αυγής είναι σοβαρά αδυνατισμένη σε σχέση με την κορύφωση που είχε επιτύχει το 2013.

ε. Οι συνδικαλιστικές παρεμβάσεις

Η Χρυσή Αυγή επιχειρεί να στήσει συνδικαλιστικές παρεμβάσεις σε εργατικούς και επαγγελματικούς χώρους. Πρόσφατα μάλιστα (4/6/2016) οργάνωσε “Πανελλήνια Συνδικαλιστική Συνδιάσκεψη”, ενώ στις 8/10/2016 άνοιξε γραφεία στο Παγκράτι όπου θα συστεγαστούν “τέσσερα σωματεία και συνδικαλιστικές παρατάξεις (Λαϊκός Σύνδεσμος Ιδιοκτητών Ταξί, Σωματείο Πωλητών Λαϊκών Αγορών, Ιατροί του Ελληνισμού και Σύλλογος Συνταξιούχων Αττικής)”.

Στην Συνδιάσκεψη, η Χρυσή Αυγή παρουσίασε μέσω αντίστοιχων ομιλητών τις εξής συνδικαλιστικές παρεμβάσεις: “Ιατροί του Ελληνισμού” (Κελεπούρης Παναγιώτης), “Κίνηση Εθνικιστών Δικηγόρων” (Τριανταφυλλούδης Αλέξανδρος), “Αγροτοκτηνοτροφικό Σωματείο Αιτωλοακαρνανίας” (Κωτσαντώνης Ευάγγελος), “Λαϊκός Σύνδεσμος Μικρών Επιχειρήσεων” ( Σορώτος Νικόλαος), “Σωματείο Εργαζομένων ΔΕΗ” (Καράβολος Μάρκος), “Αγροτοκτηνοτροφικό Σωματείο Ν. Έβρου και Ροδόπης (Κιτσόπουλος Χρήστος), “Σωματείο Πωλητών Λαϊκών Αγορών” (Μουλάς Χρήστος), “Αγροτοκτηνοτροφικό Σωματείο Ημαθίας” (Πλασταράς Ιωάννης), “Σωματείο Ναυπηγοεπισκευαστικής Ζώνης”  (Κυριτσόπουλος Χρήστος), “Αγροτοκτηνοτροφικό Σωματείο Αχαΐας” (Μπούσιος Ιωάννης), Λαϊκός Σύνδεσμος Ιδιοκτητών Ταξί ΛΑ.Σ.Ι.ΤΑ. (Μπαρμπούρης Ευάγγελος).

Στο άνοιγμα των γραφείων στο Παγκράτι, η Χρυσή Αυγη παρουσίασε περαιτέρω: τον “Σύλλογο Ελλήνων Διεθνών Αθλητών” (Δήμος Μαγκλάρας), το “Εθνικιστικό Μέτωπο Εκπαιδευτικών” (Χρήστος Καρανικόλας) και τον “Σύλλογο Συνταξιούχων Αττικής” (Βίκτωρας Γλυνός).

Τα σωματεία που εμφανίζει η Χρυσή Αυγή είναι σφραγίδες. Για παράδειγμα, το “Σωματείο Ναυπηγοεπισκευαστικής Ζώνης” είναι το δουλεμπορικό που έστησε ο Λαγός στο Πέραμα, σε συνεργασία με μερίδα εργολάβων, για το σπάσιμο των συμβάσεων και το ρίξιμο των μεροκάματων. Το “Σωματείο Εργαζόμενων ΔΕΗ” είναι ο ένας χρυσαυγίτης που υπάρχει στη ΔΕΗ, στην οποία υπάρχουν σωματεία με χιλιάδες εργαζόμενους. Το ίδιο ο “Σύλλογος Συνταξιούχων”, κλπ.

Οι υπόλοιπες κινήσεις δεν αποτελούν παρά “παρατάξεις” για να συμμετάσχει η Χρυσή Αυγή στις εκλογές των υπαρχόντων σωματείων και συλλόγων. Στις ελάχιστες περιπτώσεις που αυτό έχει συμβεί, τα αποτελέσματα είναι απογοητευτικά. Στις πρόσφατες εκλογές για τα υπηρεσιακά συμβούλια της πρωτοβάθμιας εκπαίδευσης, το “Εθνικιστικό Μέτωπο Εκπαιδευτικών” έλαβε λιγότερο από 1%, 594 ψήφους σε σύνολο 62.000 ψηφισάντων.

Πηγή: alfavita.gr

Στους οδηγούς ταξί, ο ΛΑΣΙΤΑ – που ήταν το “πουλέν” της Χρυσής Αυγής – σημείωσε κατακόρυφη πτώση και έχασε τις δύο από τις τρεις έδρες που κατείχε τερματίζοντας τελευταίος. Από 594 ψήφους και ποσοστό 13,75% το 2013, πήρε 222 ψήφους και ποσοστό 5,8% το 2016. Αξίζει να σημειωθεί ότι στις ίδιες εκλογές το ψηφοδέλτιο του ΚΚΕ αύξησε κατακόρυφα τις ψήφους του φτάνοντας τις 916 (όλα τα αποτελέσματα εδώ).

Συμπέρασμα πέμπτο: η συνδικαλιστική παρουσία της Χρυσής Αυγής είναι ισχνή. Δεν έχει ξαναϋπάρξει κοινοβουλευτικό κόμμα με τόσο μικρή παρέμβαση σε συλλόγους και σωματεία, αν εξαιρέσει κανείς τον Λεβέντη και το Ποτάμι.

στ. Η δημοτικότητα του “Αρχηγού”

Η ιστοσελίδα της Χρυσής Αυγής πανηγύριζε πρόσφατα ότι “Μόνο η δημοτικότητα του Νικόλαου Μιχαλολιάκου ανεβαίνει συνεχώς!”.

Η αναφορά γίνεται με αφορμή το βαρόμετρο της Public Issue για τον μήνα Νοέμβριο. Όμως το συγκεκριμένο βαρόμετρο γίνεται αδιαλείπτως από την ίδια εταιρεία εδώ και πολλά χρόνια οπότε δεν είναι δύσκολο να δούμε αν ο ισχυρισμός της Χρυσής Αυγής έχει οποιαδήποτε σχέση με την αλήθεια.

Πηγή: Πολιτικό Βαρόμετρο Public Issue.

Αυτό που συμβαίνει με τη δημοτικότητα του Μιχαλολιάκου ειναι μοναδικό: δεν έχει υπάρξει στη δημοσκοπική ιστορία πολιτικός αρχηγός τόσο αντιδημοφιλής όσο ο αρχηγός της Χρυσής Αυγής. Είναι ο μόνιμα αντιδημοφιλέστερος όλων των πολιτικών αρχηγών (τον κερδίζει μέχρι και ο Βενιζέλος, γεγονός ακατανόητο τουλάχιστον για τους οπαδούς της Χρυσής Αυγής). Η μοναδική περίοδος που έμοιαζε ότι ο Μιχαλολιάκος είχε ένα αμυδρό άνοιγμα σε ευρύτερο ακροατήριο ήταν το πρώτο διάστημα μετά τις εκλογές του Ιούνη του 2012 (τον Δεκέμβρη καταγράφει 17% θετικές γνώμες). Από τα μέσα του 2013 και μετά (και σίγουρα μετά την ποινική δίωξη) υπάρχει ένα μπετοναρισμένο 85% που έχει αρνητική γνώμη.

Συμπέρασμα έκτο: ο αρχηγός της Χρυσής Αυγής είναι ο πιο αντιδημοφιλής πολιτικός αρχηγός στην ιστορία, με τη συντριπτική πλειοψηφία της κοινής γνώμης να τον αντιπαθεί. Το πρόβλημα που αντιμετωπίζει η οργάνωση είναι προφανές, καθώς άλλος αρχηγός δεν προβλέπεται.

Τελικό συμπέρασμα:

Την επόμενη φορά που κάποιος πολιτικός της συμπολίτευσης ή της αντιπολίτευσης ή κάποιος αναλυτής θα σπεύσει έντρομος να προαναγγείλει τον μπαμπούλα της ναζιστικής ακροδεξιάς που έρχεται, ας καταλάβει ότι αυτό που κάνει είναι να υιοθετεί και να παπαγαλίζει την εικόνα που προβάλλει η ίδια η ναζιστική συμμορία για τον εαυτό της.

Η πραγματικότητα είναι ότι η Χρυσή Αυγή είναι – οργανωτικά και πολιτικά – αδυνατισμένη. Η δίκη που είναι σε εξέλιξη, όσο και αν θέλουν κάποιοι να την αποσιωπούν, αλλά και οι δράσεις του αντιφασιστικού κινήματος σφίγγουν τον κλοιό γύρω από την ηγεσία της ναζιστικής οργάνωσης.

Και το αν οι εκλογές, όποτε κι αν αυτές γίνουν, θα αποτελέσουν ευκαιρία επανανομιμοποίησης και ενίσχυσης της Χρυσής Αυγής είναι ένα ζήτημα ανοιχτό και θα εξαρτηθεί, πάνω από όλα, από την ενεργητική στάση της μεγάλης δημοκρατικής και αντιφασιστικής πλειοψηφίας. Μια μάχη, που έχει θέση για όλες και όλους, εκτός από τους “άβουλους” και τους “μοιραίους”.