(Κείμενο: Γιάννης Μπασκάκης, ΕφΣυν, 14/01/2015)
Σε συμβολικό επίπεδο η πένα νίκησε τη μπότα του ναζισμού. Η δικαστική αυτή απόφαση της αθώωσης του Διευθυντή της εφημερίδας μας, Νικόλα Βουλέλη και του δημοσιογράφου του «Ιού» Δημήτρη Ψαρρά είναι μια απόφαση που μπορεί να συμβάλει στην κατοχύρωση της ελευθερίας της έκφρασης. Γι’ αυτό και παραθέτουμε αναλυτικά το τι διαδραματίστηκε στο δικαστήριο.
Αρνήθηκε ότι ο «Μαίανδρος» είναι περιοδικό της Χρυσής Αυγής ο Κασιδιάρης
Ο Κασιδιάρης κατά την κατάθεση του ισχυρίστηκε ότι τάχα εξυβρίστηκε και ότι το βίντεο που δημοσίευσε η «Εφ.Συν.» εμπίπτει δήθεν στη σφαίρα προσωπικών δεδομένων διότι ήταν απλώς μια αναπαράσταση ταινίας του ’80, το οποίο γύρισε κάνοντας «πλάκα με τα αδέρφια του». Κατά τη διάρκεια όμως των ερωτήσεων της υπεράσπισης αναγκάστηκε να παραδεχτεί ότι δεν ήταν μόνο τα αδέρφια του, αλλά και «ένα έξτρα πρόσωπο του φιλικού περιβάλλοντος». Όμως όπως επεσήμαναν οι συνήγοροι της υπεράσπισης Κλειώ Παπαπαντολέων και Διονύσης Λιβιεράτος, το ότι στο βίντεο συμμετείχαν μέλη της οικογένειας του Κασιδιάρη δε σημαίνει ότι αυτά τα μέλη δεν είναι παράλληλα και συναγωνιστές του, μέλη της Χρυσής Αυγής, μυημένοι στην ιδεολογία του ναζισμού. Υπενθυμίζουμε ότι ο αξιωματικός του στρατού Αλέξανδρος Κασιδιάρης, αδελφός του βουλευτή της οργάνωσης και συμμετέχων στο βίντεο, έχει απασχολήσει τη δημοσιότητα μετά τη δημοσίευση φωτογραφίας που χαιρετά ναζιστικά. Μάλιστα κατά τη διάρκεια της ακροαματικής διαδικασίας το θερμόμετρο ανέβηκε όταν η συνήγορος υπεράσπισης ρώτησε εάν ο αδερφός του Κασιδιάρη «βρέθηκε με πλαστή ταυτότητα», σύμφωνα με πληροφορίες που έχουν δει το φως της δημοσιότητας.
Κατά τα άλλα ο βουλευτής της ναζιστικής οργάνωσης, επιχειρώντας να αποκρούσει τη θέση της Εφ.Συν. ότι το βίντεο αποτελεί ένδειξη για τη διάθεση της οργάνωσης να διαπράττει το αδίκημα της αντιποίησης αρχής, δήλωσε ότι «ουδέποτε πραγματοποιήθηκε το αδίκημα της αντιποίησης αρχής», πράγμα για το οποίο όμως τον έχει διαψεύσει η ίδια η Χρυσή Αυγή, η οποία το 2012 δήλωνε με υπερηφάνεια ότι αντικαθιστά την αστυνομία κάνοντας ελέγχους. Στο δικαστικό πεδίο, όσον αφορά τις αντιποιήσεις αρχής, πράγματι υπάρχει μια αθωωτική απόφαση (Μεσολόγγι) όπως υποστήριξε ο χρυσαυγίτης βουλευτής, υπάρχει όμως και μία δίκη σε εκκρεμότητα (Ραφήνα). «Εγώ ουδέποτε κατηγορήθηκα για αντιποίηση αρχής», επέμεινε ο Κασιδιάρης, ο οποίος πράγματι δεν έχει αντιμετωπίσει κατηγορίες για το συγκεκριμένο αδίκημα ο ίδιος, παραμένει όμως μέλος της ηγετικής ομάδας της ιεραρχημένης οργάνωσης.
Επίσης αρνήθηκε ότι ο «Μαίανδρος» είναι περιοδικό της Χρυσής Αυγής, ενώ αρνήθηκε ότι και η εφημερίδα «Εμπρός», είναι εφημερίδα της οργάνωσης, παρότι εκδότης της είναι ο οικονομικός διευθυντής της Χρυσής Αυγής και διευθύντρια η σύζυγος του Χρήστου Παππά, Ειρήνη Δημοπούλου. Αλλά η άρνηση προσώπων και πραγμάτων (από τον Ρουπακιά μέχρι την ιδεολογία και το παρελθόν της Χρυσής Αυγής) είναι γνωστή τακτική των μελών της οργάνωσης.
Τρίμης, Αλιβιζάτος, Καμίνης
Στη συνέχεια στο βήμα ανέβηκε ως μάρτυρας ο Δημήτρης Τρίμης, δημοσιογράφος της «Εφ.Συν.» και πρώην πρόεδρος της ΕΣΗΕΑ, ο οποίος ανέφερε σχετικά με την αναπαράσταση που πραγματοποιούν οι πρωταγωνιστές του βίντεο, ότι «είτε είναι παιχνίδι του κ. Κασιδιάρη, είτε είναι πολύ σοβαρό», προσθέτοντας ότι ως ντοκουμέντο έχει ενδιαφέρον για τον καθένα καθώς «η ιδέα του είμαι αστυνομικός», που φαίνεται στο βίντεο, «έχει μετέπειτα παιχτεί στους δρόμους της Αθήνας». Τόνισε επίσης ότι ο δημοσιογράφος πρέπει να έχει το δικαίωμα να λέει τη γνώμη του πριν τελεσιδικήσει μια υπόθεση καθώς επίσης ότι «υπερισχύει το αγαθό της ενημέρωσης του πολίτη που προστατεύει υπέρτερες αξίες».
Ο Νίκος Αλιβιζάτος, καθηγητής συνταγματικού δικαίου, στην κατάθεση του επεσήμανε τον κίνδυνο «να τιναχθεί στον αέρα η ελευθερία της έκφρασης του Τύπου», τονίζοντας ότι «η παιγνιώδης διάθεση εκ μέρους του δημοσιογράφου ήταν πολύ κάτω από το όριο της απόλυτα θεμιτής κριτικής». «Στο πλαίσιο της πολιτικής αντιπαράθεσης είναι μια θεμιτή προβολή στο τι κάνει ο χώρος στον οποίο ανήκει» ο Κασιδιάρης, τόνισε σχετικά με το σχόλιο που συνόδευε το βίντεο, ενώ αναφέρθηκε και στην πρόσφατη επίθεση στο περιοδικό Charlie Hebdo, λέγοντας: «Ξέρετε τι έδειχναν τα σκίτσα του Charlie;» και υπενθύμισε ότι η ελευθερία γνώμης υποστηρίχτηκε από πλήθος ηγετών απ’ όλον τον κόσμο. «Θεωρώ αυτονόητο ότι το δικαστήριο τα δέχεται όλα αυτά ως θεμιτά».
«Οι φράσεις είναι τόσο γενικές και αόριστες σε τέτοιο σημείο που με εκπλήσσετε!» είπε ο δήμαρχος Αθηναίων, Γιώργος Καμίνης απαντώντας στις επίμονες ερωτήσεις του δικηγόρου της πολιτικής αγωγής Ν. Αντωνιάδη. Ο κ. Καμίνης, ο οποίος κατέθεσε με την ιδιότητα του δημοσίου προσώπου αλλά και του συνταγματολόγου, επεσήμανε ότι το βίντεο «δεν φαίνεται να αναπαριστά πράξεις του στενού πυρήνα της ιδιωτικότητας. Άλλο το τι θέλω και άλλο το τι είμαι πρόθυμος να υπομείνω», σημείωσε και προσέθεσε ότι δεν πρόκειται περί εξύβρισης «αλλιώς θα έπρεπε να ζούμε σε μια κοινωνία όπου απαγορεύεται να μιλάει ο ένας για τον άλλο».
Δ. Ψαρράς: «Δεν πρόκειται για κωμωδία» – Ν. Βουλέλης: «Εμπεριστατωμένα τα κείμενα»
Κατά την απολογία του ο Δημήτρης Ψαρράς ανέφερε ότι δεν έχει ποτέ χαρακτηρίσει τα μέλη της Χρυσής Αυγής με υβριστικούς χαρακτηρισμούς, πέραν των πολιτικών χαρακτηρισμών, όπως αυτός του «ναζιστή» και επεσήμανε ότι «δεν θα άξιζε να δημοσιευτεί κάτι εάν δεν συνδεόταν με την δράση της ναζιστικής οργάνωσης». Για την αναπαράσταση στο βίντεο τόνισε ότι δεν πρόκειται για «τα αδέρφια μου κι εγώ» αλλά για Χρυσαυγίτες, προσθέτοντας ότι δεν πρόκειται για κωμωδία, καθώς η αρχική ταινία τελειώνει με αυτοκτονία του κρατούμενου. «Γι αυτούς είναι αστεία γιατί έχουν την ιδεολογία του ναζισμού και του υπανθρώπου» είπε και εξήγησε ότι το θέαμα είναι μέρος των τελετουργικών της Χρυσής Αυγής όπως ήταν και για τον Χίτλερ και τον Μουσολίνι, ενώ ο «θεωρητικός» της οργάνωσης Γ. Μάστορας εξηγεί σε παλαιότερο άρθρο του πως η ηθοποιία και η δράση της ΧΑ ταυτίζονται. «Παντού υπάρχει το θέατρο. Κάνουν πρόβα βίας και αυτό ενδιαφέρει τη δημοσιότητα», ανέφερε χαρακτηριστικά.
«Τα κείμενα του Δ. Ψαρρά είναι πάντα εμπεριστατωμένα. Αυτό το μονόστηλο είναι πάρα πολύ ήπιο», είπε κατά τη δική του απολογία ο Νικόλας Βουλέλης, τονίζοντας ότι πρόκειται για «πολιτική κριτική ενός δημοσίου προσώπου που γίνεται σύμφωνα με το Σύνταγμα και την ελευθερία της έκφρασης», ενώ τόνισε ότι το βίντεο «δεν έχει στιγμές προσωπικές, ούτε οικογενειακές. Η σκηνή που αναπαριστά παραπέμπει σε μια πραγματικότητα για την οποία βοά όλη η Ελλάδα».
Ενοχή πρότεινε ο εισαγγελέας
Προς έκπληξη όμως όλων όσων από το ακροατήριο δεν ήταν Χρυσαυγίτες, ο εισαγγελέας της έδρας υιοθέτησε τον ισχυρισμό του Κασιδιάρη ότι το σχόλιο του Δ. Ψαρρά είναι υβριστικό και προέβαλε το επιχείρημα ότι ο Κασιδιάρης δεν έχει καταδικαστεί για το αδίκημα της αντιποίησης αρχής. Υποστήριξε τέλος ότι το βίντεο αποτελεί αρχείο και «δεν ενδιαφέρει την κοινή γνώμη». «Είναι παραβίαση ιδιωτικών δεδομένων» είπε προτείνοντας την καταδίκη των κατηγορουμένων.
Κατόπιν ο δικηγόρος της πολιτικής αγωγής Νίκος Αντωνιάδης συντάχθηκε φυσικά με την πρόταση του εισαγγελέα και ανέφερε κατά την αγόρευση του ότι «η κοινή λογική δέχτηκε σοβαρότατα πλήγματα με την απολογία του κ. Ψαρρά και να του θυμίσω κωμωδίες με το Λέσλι Νίλσεν που σκοτώνεται ο ένας μετά τον άλλο», ενώ έκανε λόγο για «τερατώδη ψέματα» και για «μένος του Ψαρρά» κατά της Χρυσής Αυγής. «Πρέπει να μπει ένας φραγμός. Δε μπορείς να παίρνεις την πένα και να κάνεις ότι θέλεις. Αν σήμερα τον αθωώσετε, θα του επιτρέψετε να συνεχίσει να κάνει τα ίδια», είπε αναφερόμενος στον Δ. Ψαρρά. Εδώ βέβαια γίνεται αντιληπτή η πραγματική αιτία της μήνυσης. Η προσπάθεια δηλαδή του Κασιδιάρη και της Χρυσής Αυγής να υπονομεύσουν το κύρος των δημοσιογραφικών αποκαλύψεων και να εμποδίσουν την Εφημερίδα των Συντακτών να συνεχίσει να ερευνά την εγκληματική δράση της ναζιστικής οργάνωσης.
«Είναι ενδιαφέρον για ένα δημοσιογράφο να βλέπει ότι αυτός ο βουλευτής από όλες τις ταινίες που μπορεί να κάνει αναπαράσταση κάνει αναπαράσταση αυτήν με τίτλο “Χόμπι μου είναι ο βιασμός;” Δεν έχει ενδιαφέρον τι επιλέγει να αναπαραστήσει ένας βουλευτής;» διερωτήθηκε η συνήγορος υπεράσπισης Κλειώ Παπαπαντολέων και προσέθεσε: «Αν στα χέρια οποιουδήποτε δημοσιογράφου βρεθεί αύριο ένα βίντεο το οποίο δείχνει έναν ιμάμη στην Ξάνθη με τους αδερφούς του να γυρίζουν ένα βίντεο και να αποκεφαλίζουν υποτίθεται ο ένας το κεφάλι του άλλου στο όνομα του Αλλάχ, δεν θα είχε ενδιαφέρον αυτό να το δούμε; δε θα λέγαμε ότι ένας δημοσιογράφος ορθώς το δημοσίευσε;». Όπως υποστήριξε δε μπορεί ο δημοσιογράφος να περιμένει την τελική εκδίκαση της όποιας υπόθεσης προκειμένου να αθρογραφήσει και τόνισε απευθυνόμενη στην έδρα: «Εσείς εδώ θα πρέπει να ερμηνεύσετε με κάποια κριτήρια κάποιες νομικές έννοιες. Αυτές κάπως πρέπει να τις εξειδικεύσετε. Με ποια εργαλεία θα τις εξειδικεύσετε; Με τη μηδενική ανοχή ή θα τις εξειδικεύσετε με την πάγια νομολογία που έχει το Στρασβούργο από το 1987, 40 χρόνια πριν, με τη νομολογία που έχει η ίδια η αρχή προστασίας δεδομένων εδώ και τόσα χρόνια; Δε μπορούμε να βγάλουμε σήμερα μία απόφαση που να σημαίνει σιωπητήριο, διότι αυτό αφορά πρωτίστως του δημοσιογράφους αλλά θα αφορά και οποιαδήποτε σχέση που έχουμε εμείς μεταξύ μας».
«Θα συμφωνήσω με τον συνάδελφο της πολιτικής αγωγής ότι σήμερα γίνεται μια προσπάθεια να υποστεί ένα τεράστιο πλήγμα η κοινή λογική. Μία υπόθεση εξόχως πολιτική και εξόχως δημοσίου ενδιαφέροντος που ενδιαφέρει τον δημόσιο διάλογο, προσπαθούμε να τη μετατρέψουμε σε μία υπόθεση στενά οικογενειακή. Εκεί έγκειται πραγματικά η προσβολή της κοινής λογικής. Η υπόθεση εμπίμπτει στο στενό πυρήνα της θεσμικά κατοχυρωμένης ελευθερίας του τύπου», τόνισε ο εκ των συνηγόρων υπεράσπισης Διονύσης Λιβιεράτος.
Αθώωση των κατηγορουμένων
Η πρόεδρος αψήφισε την έντονη παρουσία Χρυσαυγιτών μέσα και έξω από την αίθουσα και τελικά αθώωσε τους κατηγορουμένους, δίνοντας, σύμφωνα με τον καθηγητή Αλιβιζάτο, τεράστια ώθηση προς την κατοχύρωση της ελευθερίας της έκφρασης.