(Κείμενο: Θανάσης Καμπαγιάννης)

1. Η προσθήκη του “προσπορισμού οικονομικού οφέλους” στον ορισμό της εγκληματικής οργάνωσης, στα πλαίσια των αλλαγών που συζητούνται στον Ποινικό Κώδικα, μπορεί να σημάνει την απαλλαγή των κατηγορούμενων στην ποινική δίωξη μελών της Χρυσής Αυγής για το κακούργημα της σύστασης, διεύθυνσης και συμμετοχής σε εγκληματική οργάνωση. Κι αυτό γιατί σε περίπτωση έναρξης ισχύος της αναθεωρημένης διάταξης, θα εφαρμοστεί αυτή ως επιεικέστερη για τους κατηγορούμενους, ακολουθώντας την πάγια αρχή στο ποινικό μας σύστημα της εφαρμογής του ευνοϊκότερου για τον κατηγορούμενο νόμου. Προβάλλοντας τον ισχυρισμό ότι η δράση της οργάνωσής τους δεν είχε οικονομική αλλά ιδεολογική στόχευση, οι ηγέτες και τα μέλη της Χρυσής Αυγής μπορούν να επιτύχουν την απαλλαγή τους από τις κατηγορίες για το κακούργημα του άρθρου 187 παρ. 1 (περί εγκληματικής οργάνωσης) και να πέσουν στα μαλακά διωκόμενοι για το πλημμέλημα της παραγράφου 3 του ίδιου άρθρου (περί συμμορίας).

2. Η αλλαγή αυτή, αν υπάρξει, θα αφορά τις κατηγορίες για την εγκληματική οργάνωση και όχι για τις συνεκδικαζόμενες υποθέσεις εγκληματικών πράξεων που τέλεσαν μέλη της Χρυσής Αυγής: έτσι, τυχόν αλλαγή του α.187ΠΚ δεν θα επηρεάσει την ποινική δίωξη των κατηγορούμενων για το αδίκημα της ανθρωποκτονίας του Παύλου Φύσσα, για την απόπειρα ανθρωποκτονίας των συνδικαλιστών του ΠΑΜΕ στο Πέραμα, για την απόπειρα ανθρωποκτονίας κατά των Αιγύπτιων αλιεργατών. Ούτε θα μεταβάλει την τύχη των κατηγορούμενων σε ποινικές διώξεις που εξελίσσονται ανεξάρτητα, για παράδειγμα την δολοφονία του Σαχζάτ Λουκμάν (όπου οι δύο δράστες έχουν ήδη πρωτόδικα καταδικαστεί σε ισόβια) ή την επίθεση στο στέκι Αντίπνοια (όπου οι κατηγορούμενοι διώκονται για απόπειρα ανθρωποκτονίας και αναμένεται να δικαστούν σε πρώτο βαθμό τον Σεπτέμβρη στο Μικτό Ορκωτό της Αθήνας).

3. Ο ορισμός της εγκληματικής οργάνωσης, όπως νομοθετήθηκε το 2001, αποτελεί εισαγωγή στο ελληνικό δίκαιο των διατάξεων του οργανωμένου εγκλήματος όπως κυρίως αυτοί συστηματοποιούνται από τη Σύμβαση του Παλέρμο. Το γεγονός ότι στον ελληνικό ορισμό δεν συμπεριλήφθηκε η πρόβλεψη του Παλέρμο για τον προσπορισμό οικονομικού οφέλους είχε εξαρχής να κάνει με το γεγονός ότι βασική επιδίωξη της τότε κυβέρνησης κατά την ψήφιση αυτής της νομοθεσίας ήταν η μετέπειτα χρήση της ως αντιτρομοκρατικής: γι’ αυτό και το οικονομικό όφελος απαλείφθηκε, συμπεριλαμβάνοντας έτσι και εγκληματικές οργανώσεις με ιδεολογικά κίνητρα. Βέβαια, στη συνέχεια, το ελληνικό κράτος ενίσχυσε την αντιτρομοκρατική του θωράκιση με την προσθήκη στο άρθρο 187 της ρητής διάταξης για τις “τρομοκρατικές οργανώσεις” (άρθρο 187Α), με αποτέλεσμα οι σχετικές αντιτρομοκρατικές διώξεις να κινηθούν με βάση το α.187Α και όχι το α.187.

4. Αιτία μιας τυχόν απαλλαγής των Χρυσαυγιτών και απελευθέρωσης των ηγετών τους δεν θα είναι η τροποποίηση ενός άρθρου του Ποινικού Κώδικα, αλλά η μακροχρόνια ανοχή και συγκάλυψη των εγκληματικών πράξεων των νεοναζί για ολόκληρες δεκαετίες από το επίσημο κράτος. Αν οι διωκτικές και δικαστικές αρχές είχαν κινηθεί στοιχειωδώς τυπικά, τότε δεν θα είχαμε ποτέ φτάσει στην είσοδο της Χρυσής Αυγης στη Βουλή και στο όργιο βίας που την ακολούθησε και τώρα διώκεται συνολικά με τις διατάξεις του α.187. Για να το πούμε απλά: αν στην απόπειρα ανθρωποκτονίας κατά του Δημήτρη Κουσουρή το 1998 είχε καθίσει δίπλα στον Περίανδρο ο Μιχαλολιάκος ως ηθικός αυτουργός, αν στο πογκρόμ του 2011 είχαν δικαστεί οι φυσικοί αυτουργοί των εγκλημάτων μαζί με τον Κασιδιάρη ως ηθικό αυτουργό, η ποινική και πολιτική εξέλιξη των πραγμάτων θα ήταν δραματικά διαφορετική. Η έναρξη της ποινικής δίωξης κατά της Χρυσής Αυγής τον Σεπτέμβριο του 2013 με τις διατάξεις του άρθρου 187ΠΚ, κάτω από την ασφυκτική πίεση που δημιουργούσε η δολοφονία του Παύλου Φύσσα και η αντιφασιστική έκρηξη στο δρόμο, δεν παραγράφει ούτε αναιρεί το βάρος της προγενέστερης κρατικής συγκάλυψης. Είναι αυτό το σκοτεινό παρελθόν του ελληνικού κράτους που αποτελεί το κύριο εμπόδιο στην εξάρθρωση της εγκληματικής οργάνωσης της Χρυσής Αυγής, αποσιωπώντας κρίσιμες όψεις της δράσης της και δημιουργώντας αδιέξοδα σαν κι αυτό που γεννά τώρα η τροποποίηση του α.187ΠΚ.

5. Σε κάθε περίπτωση, ο κόσμος που ακούει ότι τυχόν τροποποίηση του άρθρου 187ΠΚ θα σημάνει την απελευθέρωση των Χρυσαυγιτών είναι απόλυτα νομιμοποιημένος να τη θεωρήσει ως φωτογραφική διάταξη που δίνει συγχωροχάρτι στο Μιχαλολιάκο στα πλαίσια ενός βρώμικου ντηλ με την κυβέρνηση και το βαθύ κράτος. Η συζήτηση στον νομικό κόσμο για το άρθρο 187ΠΚ και τις τροποποιήσεις του μπορεί να διαρκεί δεκαπέντε χρόνια τώρα. Αλλά όσο κι αν οι νομικοί κολακεύονται να θεωρούν τον κλάδο τους επιστήμη με ιδιαίτερη αυταξία, η παραγωγή των νόμων υπόκειται τελικά στις επιταγές της πολιτικής συγκυρίας και η διαπίστωση αυτή δεν ισοδυναμεί με οποιονδήποτε νομικό ή ηθικό σχετικισμό. Το σύνθημα “στις 25 ψηφίζουμε – στις 26 φεύγουν” χρησιμοποιήθηκε από τον ΣΥΡΙΖΑ για τις εκλογές του Μάη, αλλά μάλλον θα έχει μεγαλύτερη βασιμότητα για τους διωκόμενους Χρυσαυγίτες σε μια πιθανή ψηφοφορία τροποποίησης του α.187ΠΚ με τον τρόπο που προτείνει η νομοπαρασκευαστική επιτροπή (συμπερίληψη δηλαδή του οικονομικού κινήτρου και άρα απάλειψη κάθε άλλου, πχ του ρατσιστικού).

6. Για το αντιφασιστικό κίνημα και για όσες και όσους από εμάς εμπλεκόμαστε ως πολιτική αγωγή στις δίκες της Χρυσής Αυγής, τίποτα δεν αλλάζει. Τα διλήμματα των μηχανισμών του κράτους ως συνέπεια των επιλογών του δεν είναι και δικά μας. Οι ηγέτες των νεοναζί είναι στην φυλακή όχι εξαιτίας μιας νομικής διάταξης, αλλά εξαιτίας ενός κοινωνικού και πολιτικού συσχετισμού που ακύρωσε στην πράξη το σχέδιο των φασιστών να οικοδομήσουν τάγματα εφόδου. Στο μέτρο που ο συσχετισμός αυτός εξακολουθήσει να είναι ενεργός – ο Σεπτέμβρης που είναι μπροστά μας με τη συμπλήρωση του ενός χρόνου από τη δολοφονία του Παύλου Φύσσα και τις αντιφασιστικές δράσεις που θα τον συνοδέψουν θα είναι ένα μέτρημα – η κυβερνηση και το κράτος θα αναγκαστούν να πράξουν ανάλογα. Έχουν και το μαχαίρι και το πεπόνι. Εμείς από την πλευρά μας θα συνεχίσουμε τη μαζική δράση του αντιφασιστικού κινήματος σε όλα τα πεδία (ένα από αυτά είναι και το νομικό/δικαστικό) μέχρι την εξάλειψη της φασιστικής απειλής και το κλείσιμο των νεοναζί εγκληματιών της Χρυσής Αυγής εκεί που τους αξίζει: στη φυλακή.