(Του Θανάση Καμπαγιάννη*. Δημοσιεύτηκε στην ΕφΣυν, 17/04/2014)

Μετά από τέσσερις μήνες, οκτώ συνεδριάσεις και δεκάδες ώρες ακροαματικής διαδικασίας, το Μικτό Ορκωτό Δικαστήριο της Αθήνας εξέδωσε την Τρίτη την απόφασή του για την υπόθεση της δολοφονίας του Σαχζάτ Λουκμάν.

Η οικογένεια του αδικοχαμένου 27χρονου μετανάστη έχει κάθε λόγο να νιώθει δικαιωμένη: και οι δύο κατηγορούμενοι – ο Διονύσιος Λιακόπουλος και ο Χρήστος Στεργιόπουλος – βρέθηκαν ομόφωνα ένοχοι για ανθρωποκτονία από πρόθεση κατά συναυτουργία χωρίς την αναγνώριση κανενός ελαφρυντικού. Η απόφαση αυτή σημαίνει καθαρά ισόβια, την αυστηρότερη δυνατή ποινή που μπορούσε να επιβληθεί. Έχοντας υπόψιν την ατιμωρησία που για χρόνια επικράτησε απέναντι στη ρατσιστική βία, πρόκειται για μια απόφαση σταθμό.

Αυτό που κάνει την απόφαση του ΜΟΔ τόσο σημαντική είναι η κρίση του για τα κίνητρα των δραστών. Είναι γνωστό ότι ο ρατσιστικός χαρακτήρας της δολοφονίας Λουκμάν επιχειρήθηκε να συγκαλυφθεί. Από την αρχή, οι δράστες φρόντισαν να εμφανίσουν το έγκλημα ως αποτέλεσμα ενός “διαπληκτισμού”, επειδή τάχα ο Λουκμάν έκλεινε τον δρόμο στο μηχανάκι τους με το ποδήλατό του. Βέβαια, οι εφτά μαχαιριές από δύο στιλέτα-πεταλούδα, το οπλοστάσιο που βρέθηκε σπίτια τους, μαζί και με το άφθονο προεκλογικό υλικό της Χρυσής Αυγής στην οικία του ενός, δυσκόλευαν εξαρχής αυτή την εκδοχή…

Αν ο ισχυρισμός αυτός ήταν μόνο των κατηγορουμένων, το κακό θα ήταν μικρό. Το πραγματικό πρόβλημα είναι ότι τους ισχυρισμούς αυτούς τους αποδέχτηκαν – ρητά ή υπόρρητα – οι διωκτικές και δικαστικές αρχές που ασχολήθηκαν με το έγκλημα. Η ΕΛΑΣ δεν διερεύνησε ποτέ το ρατσιστικό κίνητρο, ως όφειλε, ενώ ο Υπουργός ΠΡΟΠΟ Νίκος Δένδιας μίλησε για “μεμονωμένο περιστατικό”. Το βούλευμα του Συμβουλίου Πλημμελειοδικών που έστειλε την υπόθεση στο ακροατήριο υιοθέτησε αβασάνιστα τη γραμμή του “διαπληκτισμού δι’ ασήμαντον αφορμή”, ενισχύοντας έτσι την υπερασπιστική γραμμή των κατηγορουμένων. Την εκδοχή του “τυχαίου περιστατικού” υπερασπίστηκε περαιτέρω ο εισαγγελέας του Αρείου Πάγου Ισίδωρος Ντογιάκος στη διαφωνία του με την ανακρίτρια Ιωάννα Κλάπα, όσον αφορά την προφυλάκιση των δύο κατηγορουμένων για συμμετοχή στην εγκληματική οργάνωση Χρυσή Αυγή.

Η απόφαση των τριών τακτικών και τεσσάρων λαϊκών δικαστών απέρριψε παμψηφεί την εκδοχή του “διαπληκτισμού δι’ ασήμαντον αφορμή”. Η ανθρωποκτονία τελέστηκε κατά συναυτουργία, είχε δηλαδή αποφασιστεί από κοινού πριν τη συνάντηση με το θύμα, εκτελέστηκε από κοινού και σε ήρεμη ψυχική κατάσταση, χωρίς να προηγηθεί οποιαδήποτε “συμπλοκή”. Η εισαγγελέας στην αγόρευσή της ξεκαθάρισε ότι τα κίνητρα των δραστών ήταν ρατσιστικά, είχαν δηλαδή να κάνουν με τη “διαφορετικότητα του θύματος”, τη φυλετική και εθνική καταγωγή του. Η παραδοχή αυτή έχει εξαιρετική σημασία και, γι’ αυτό, αναμένεται με μεγάλο ενδιαφέρον το αιτιολογικό της απόφασης που θα δημοσιευτεί άμεσα.

Η νομοθεσία του ρατσιστικού κινήτρου στο άρθρο 79 του Ποινικού Κώδικα ως επιβαρυντικής περίστασης στην επιμέτρηση της ποινής έδειξε στην εμβληματική υπόθεση Λουκμάν τα όριά της. Στην πράξη, η μη ένταξη του ρατσιστικού κινήτρου στη νομοτυπική μορφή του ελεγχόμενου αδικήματος απαλλάσσει τις διωκτικές και δικαστικές αρχές από τη διερεύνησή του και στερεί την πολιτική αγωγή από οποιαδήποτε δυνατότητα συμμετοχής στη σχετική απόφαση. Η εμπειρία είναι πλέον πλούσια και καταλυτική.

Η χαρά μας για την απόφαση του ΜΟΔ δεν πρέπει βέβαια να μας κάνει ούτε μια στιγμή να θεωρούμε ότι τελειώσαμε με τον ρατσισμό και τη φασιστική απειλή. Κάθε άλλο. Το αίτημα της οικογένειας Λουκμάν και τόσων ακόμα θυμάτων της ρατσιστικής και φασιστικής βίας παραμένει ενεργό: ζητάμε την καταδίκη όχι μόνο των φυσικών αλλά και των ηθικών αυτουργών αυτών των εγκλημάτων. Το αντιφασιστικό και αντιρατσιστικό κίνημα έπαιξε καταλυτικό ρόλο στην καταδίκη των δολοφόνων του Λουκμάν. Ήρθε τώρα η ώρα οι Κασιδιάρηδες και οι Παναγιώταροι να πάνε κι αυτοί εκεί που τους αξίζει. Στη φυλακή. Αυτός είναι τώρα ο επόμενος στόχος.

*Δικηγόρος της οικογένειας Λουκμάν, μέλος της ΚΕΕΡΦΑ